God geeft het volk Israël manna voor onderweg. God geeft het elke dag, maar maakt ons verantwoordelijk om onze tent uit te komen en manna te verzamelen. Het manna ziet ook op Gods toekomst: in het beloofde land stopte het manna, maar was er overvloed. Zo zijn wij op weg naar Gods toekomst, omgeven door Zijn trouw en liefde.
Een goed verhaal
De Bijbel staat vol met verhalen. Mooie en moeilijke verhalen. De Heere heeft deze gegeven want in elke geschiedenis zit een boodschap. God doet dat met verhalen. Waarom niet met regeltjes? Hoe en wat je moet geloven. Dat is toch gemakkelijk. Maar dan moet je je daaraan houden. Zou God niet een paar pagina’s kunnen geven om te zeggen hoe je moet geloven? Wij hebben belijdenisgeschriften, daarin hebben mensen gezegd wat het geloof inhoudt. Zoals de 12 artikelen. Maar leef je uit geloof of uit regels? Dan zou je misschien niet op zoek gaan naar de boodschap van God. Dan heb je regels op een A4. Regels maken een mens lui. Je weet wat je moet doen. Als je je aan die regels houdt, gaat het goed. Maar als je een geschiedenis leest, moet je je best gaan doen. Luisteren. Nog een keer lezen!
Zo is het ook met de geschiedenis van het manna. Er is veel wat je op het eerste oog niet ziet. We kijken vanochtend naar 6 dingen. Niet alleen voor toen, maar ook voor vandaag. De kinderen tekenen elk van die zes punten; ieder van ons krijgt er een mee. Het is iets waar we in het nieuwe seizoen naar gaan kijken en mee bezig gaan. De Heere vertelt deze punten. Ook voor vandaag. We kijken naar 6 punten. Die te maken hebben met manna.
1. Wat is manna? Het is een wonder. Dat zeggen de Israëlieten ook. Het is een wonder. Het is niet normaal. Het komt niet gewoon zo in de natuur voor. In onze samenleving moet het wonder eruit. Alles moet verklaarbaar zijn. Anders zeggen ze: wij snappen het nog niet, maar ooit komen we eruit. Maar met geloof redeneren: het zit zo en zo. Zo’n geschiedenis en dit en dat .. er is een redenatie geweest dat je die manna vindt onder een struik (min). Maar zo redeneert men het wonder weg. Maar hoe kan dat, met een struik? Dan nog is het een wonder. Laat het als een wonder staan. Ten diepste is dat geloof. Het is toch een wonder dat Jezus kwam. Dat Hij de weg van het kruis en de dood koos. Dat de Geest in ons leven wil komen. Wij leven van de verwondering wat de Heere allemaal in ons leven wil doen. Hoe groot Zijn liefde is! Daar hebben we geen recht op en is niet normaal. Misschien moeten we ons dat deze winter realiseren. Het is een wonder van God. Als je tot Hem mag bidden. Mag zingen. Bij Hem mag komen! Dan leven we uit het wonder. Manna is een wonder.
2. Manna is er elke dag. Elke dag weer. Dat betekent dat je daar elke dag mee bezig moet zijn. De Heere zegt: Ik geef manna. Elke dag. Maar wel zo, dat je elke dag ermee bezig moet zijn. God is niet een dag er niet. Gods zegen is er ook niet een dag niet. Soms heb je in je geloofsleven momenten dat je denkt: is God er nog wel? Neiging om in je tent te duiken. Ik zie Hem niet. Hij is er niet?! Maar elke dag wordt het ’s ochtends licht. Vandaag is het heel licht, als de zon schijnt. Morgen is het misschien bewolkt en donker. Maar er is licht, Gods licht. De ene dag zie je God meer dan de andere, maar dat betekent dat Hij er niet is! Maar dan bemerken we Hem minder goed. Maar Hij is er elke dag. Je hebt je bijbel. Je kunt elke dag bidden. Hij hoort je, elke dag. Dat moeten we ons realiseren. Hij is er elke dag. 24/7, zoals we dat noemen. Dat betekent ook dat wij 24/7 voor Zijn aangezicht leven. Dat is niet bedreigend, maar leven uit Zijn zorg. Hij is er! Dat is een rustgevende wetenschap. Dat is nou een van de basis van je geloven, dat je niet bang hoeft te zijn dat Hij er op een gegeven moment niet is. Dat je alles alleen moet doen. Maar dat je mag weten: Hij is er. Hij zorgt.
3. Maar als Hij er elke dag is, dan is er ook het derde punt: dat je verantwoordelijk bent. God is er. God geeft manna. Alleen niet in je tent. Niet als je op je bed blijft liggen. God geeft manna, als ze willen eten erop uit gaan. Naar buiten. De tent uit. En dan verzamelen. Er is genoeg. Dat zit in dat elke dag. Maar je moet zelf dat verzamelt. Als je zegt: ja maar, Heere, ik… Dan moet de vraag aan jezelf zijn: ben je wel je tent uit gegaan? Dat is jouw verantwoordelijkheid! De Heere geeft het volk verantwoordelijkheid. Ieder! Hij zorgt dat het er is. En nu moet jij! Je kunt in je tent blijven. Dan heb je geen eten. Of ik doe het graag voor drie dagen? Zoals wij doen met PicNic. Hoef je je geen zorgen te maken. Maar op zo’n moment hoef je je geen zorgen te maken. Zo werkt het niet in het geloof. Je zult merken dat de volgende dag het eten bedorven is. Jouw verantwoordelijkheid, dus die van ieder, is dat je elke dag zorgt dat je genoeg hebt. En voor de een zal dat meer zijn. Dat staat er, maar iedereen had genoeg. De vraag is ook niet of God genoeg geeft, maar of we genoeg verzamelen. Zijn we zo bezig dat we genoeg hebben? Kan je de schuld niet aan God geven. God moet toch alles doen? Ja! En een van de dingen is dat Hij ons verantwoordelijk maakt. Stille tijd, bidden, zingen, genieten van de natuur. Momenten waarop je aan God kunt denken.
4. Sabbath. Er is een dag anders. Elke dag heeft men genoeg voor de dag. Behalve de dag voor de sabbath. De sabbath is de dag van de Heere. Dan moet je met de Heere bezig zijn. Er is een dag in de week die anders is. Hoe anders is die voor ons? Wat moet ik op zo’n dag doen? De Heere zegt een heleboel. Als je naar de regels kijkt voor de sabbath: dat zijn er heel veel. Het is een van de belangrijkste geboden. Eren van je ouders en sabbath zijn geboden (niet verboden). En Jezus ging op de sabbath naar de synagoge. De discipelen ook. Ze komen samen. De dag van de Heere vier je niet alleen. Maar samen. In de samenkomst van de gemeente. Sabbath, zondag is heel belangrijk voor God. En dus ook voor ons. Het gaat niet om tegen elkaar te vertellen hoe wij de zondag doorbrengen, maar om het tegenover God te verantwoorden. God maakt je verantwoordelijk. Ook voor de sabbath. Hoe ga je daarmee om? Ik denk wel eens dat de sabbath, zondag, is dat we het meeste kunnen laten zien hoe belangrijk God voor ons is. Er is veel anders te doen. Maar juist dan maak je keuzes. Voor God. Of keuzes tegen God?! De sabbath. Zelf verantwoordelijk. Voor God belangrijk – ook in het nieuwe testament.
5. Bevrijding. Die die je misschien niet in eerste instantie in de tekst. Maar moet je je bedenken: waar zorgt dat manna voor? Het zorgt voor onafhankelijkheid. Het volk Israël hoeft niet meer de halve dag erop uit om eten te verzamelen. Je moet op zoek naar eten en water in de woestijn. Wij kunnen dat niet voorstellen. Maar in die tijd was dat een van de belangrijkste dingen. Daar ben je mee bezig. Soms doet men experimenten: mensen laten leven zoals in de steentijd. Voedsel zoeken en dan bereiden, vuurtje aansteken, dan heb je eten. Ben je uren mee bezig. Uren die je nergens anders voor kunt gebruiken. Wat gebeurt hier? God zorgt dat het eten er is. Dat je niet afhankelijk bent van. Maar Hij bevrijdt je ervan. Van dingen die zoveel tijd in beslag nemen. Bevrijding uit Egypte. Ze zijn niet meer onder iemand anders. Wij gedenken dat het dit jaar 75 jaar geleden is dat Nederland bevrijd werd. Maar hoe vrij zijn we nu? Met onze verslavingen. Met ons we moeten dit en dat. Als je niet van je telefoon, fles, sigaret kan afblijven? God bevrijdt! God wil dat wij als bevrijde mensen kunnen leven. Niet dat we onder een of ander juk staan. Juk van zelfpresteren of noem maar op. Manna is bevrijding.
6. Het laatste. Manna stopt op een gegeven moment. Manna is iets voor onderweg. Wij zijn onderweg in het leven. Manna is voor onderweg. Wij zijn op weg naar de toekomst. Manna stopt op het moment dat het volk in Kanaän komt. Manna stopt voor ons op het moment van de wederkomst of als we zelf sterven. Het manna wijst op de toekomst. Je leeft niet in het nu. Maar je leeft gericht naar de toekomst. Wij moeten volgens de moderne gedachten leven in het nu. Mindfulness. Je moet mindfull leven. Maar dat gaat over nu. Je moet nu genieten. Nu voor dit moment. Erin opgaan. Maar het gekke is: dat moment gaat weg. En dan moet je weer een volgend moment. God moet zegt: in het nu geef Ik het manna. Je mag ervan genieten. De smaak moet heerlijk zijn geweest, als je dat leest. Maar houd er rekening mee: het wordt eens nog veel meer genieten. Hou rekening met Mijn toekomst. Je mag in het nu leven en bezig zijn. Maar hou rekening met de toekomst die komt. Gods toekomst. Waarin God alles en in allen zal zijn.
Manna heeft ons veel te vertellen. Meer dan je denkt. Meer als je het zomaar leest. Misschien nog wel een 7e en 8e uithaalt. Kan! Maar, even een vraag, als je het hebt over wonder, elke dag, eigen verantwoordelijkheid, sabbath, bevrijding en toekomst: welk van die 6 zeg je: ja, dat is het eerste punt waar ik mee bezig ben in het geloof. Boven al die punten zweeft Gods liefde. Met welke ben je niet bezig? Dat kan ook. En woord wil je meenemen deze winter? Wat heb je nodig? Elk van deze 6 heeft God in de tekst gelegd, in dit verhaal, zodat wij ermee aan de slag gaan. Bewuster en meer leven uit Zijn liefde. Zie wat je meekrijgt als een woord uit dit verhaal. Uit deze goede geschiedenis. Woord van God voor jouw leven. Het verhaal van God, voor jou. Voor ieder van ons. God geeft deze goede geschiedenis. Het roept ons op. Gods liefde en trouw, dat zweeft er boven. Hij heeft ervoor gezorgd in Zijn Zoon. Hij geeft ons verantwoordelijkheid om Hem te zoeken en te vinden. Met Hem bezig zijn. God geeft in Zijn liefde ons verantwoordelijkheid. Vertrouwend op Hem. Hij zorgt dat er manna is. Zo mogen we door het winterseizoen ingaan. In de lof op de trouw en liefde van God! Amen.
Hervormde Gemeente Sluipwijk, zondag 15 september 2019, 10 uur. Opening winterwerk. Schriftlezing: Exodus 16: 13-35.