Als Jezus sterft, gebeurt er van alles. De wereld gaat niet zomaar door. De dood van Jezus heeft invloed op de godsdienst (het voorhangsel scheurt; er is dankzij het offer een vrije toegang), het rijk der natuur (de steenrotsen scheuren; Christus is ook de middelaar van de schepping), het rijk van de dood (er staan heiligen op; de dood is overwonnen) en de heidenen (deze komen tot de belijdenis dat Jezus waarlijk Gods Zoon was).
Mattheus 27:51-54 vormen het uitgangspunt voor de verkondiging.
Geroepen gemeente van Jezus Christus, waarschijnlijk zullen velen van u de ervaring kennen (helaas ken ik het zelf ook) dat iemand uit je nabije kring overlijdt. Jouw wereld staat stil, maar de wereld gaat maar door. Verkeer gaat door. Winkels zijn open. Mensen eten en drinken. Jij denkt alsof alles anders is geworden, maar nee hoor. Pijnlijk is dat ook. U zult dat wel herkennen. Doet bijna pijn. Jullie leven wel gewoon door! Maar er is iets heel ergs gebeurt.
Jezus is gestorven. Gaat alles dan gewoon door? Misschien niet op Golgotha, maar de rest wel? Nee. Er gebeurt direct van alles. En op verschillende plaatsen. Tempel, aardbeving, steenrotsen, staan mensen op uit de dood. Tenslotte ook nog heidense soldaten die tot geloof komen: deze is waarlijk Gods Zoon. Bijzonder. Toevallig? Nee toch. Toeval bestaat toch niet.
Er is (door het zo op te schrijven) een verband. Sterven en wat daarna gebeurt. Wereld kan niet zomaar doorgaan. Godsdienstige wereld (tempel), schepping (steenrotsen scheuren), rijk van de dood, heidenen (gaan Hem belijden). Vanavond letten we op die tekenen. Teken gelezen en betekenis gehoord. Dan zingen we. Wij kijken naar die tekenen. Niet bijzonderheden ontrafelen maar om des te meer te proeven wat er gebeurt als Jezus sterft. Zeggen iets over sterven. Sterven gedenken. Hopelijk meer voorbereid.
1. Voorhangsel scheurt
En zie. Ja. Ja. Evangelisten zijn geen Jezus-biografen. Ze vertellen goed nieuws. Jezus riep nogmaals en riep. En zie! Zegt Mattheus. Voorhangsel scheurde. Voorhangsel voor heilige der heiligen (mijns inziens). Alsof God… Ja. Wat is dat? Oordeel van God over de tempel. Jezus had de tafels al omgekeerd. Dat had iets van een oordeel. Uw huis wordt woest gelaten. Over en uit met de tempel. Is haast profetisch. Heerlijke van het teken: toegang tot God vrij. Is een oordeel over joodse godsdienst. Einde offertijdperk. Waarom nemen wij geen beesten mee naar de kerk? Jezus aan het kruis het offer gebracht. Wij kunnen niet zomaar bij God naar binnen lopen. Kan alleen maar in de weg van het offer. Weliswaar nu een vrije toegang. Maar in de weg van het offer. Zonder bloedstorting geen vergeving. God zet de deur open. Goede vrijdag is de grote Verzoendag. Kom maar binnen. Mijn Zoon van buiten af sleutel, Ik van binnenuit. Toegang is al betaald. Naam van Jezus is een vrijkaart. Binnenkomen bij Gods troon. Of je zomaar naar binnen mag? Nou ja. Heel veel gelost. U loopt er toch niet aan voorbij? Aan de troon van God? Kan natuurlijk. Ik ben wel godsdienstig. Of in de weer met je eigen offer. Zo druk met ons volgen, met ons…. Maar het scheuren van het voorrang: Ik heb betaald, kom niet met de plastic muntjes van je eigen godsdienst. Geld telt bij Hem niet. Beledig je Hem mee. Met dat Jezus sterft, leven geeft, zichzelf opoffert, zet God de deur open.
Evangelisten beschrijven de dingen vrij naakt. In de brieven moet je zijn voor de betekenis. Nu open huis. Zo met Mij omgaan. Met vrijmoedigheid. Ligt in Jezus. Ik heb geen vrijmoedigheid?! Niemand heeft dat. Alle vrijmoedigheid ligt in Jezus alleen. Er is betaald. Vrije toegang. Lijkt makkelijk en goedkoop. Maar is verdraaid lastig. Als we weg waren, vroeger, zei mijn oma: ik betaal. Nee, zei mijn moeder, ik. Eergevoel. Van genade leven. Is verdraaid lastig. Aan de voorkant accepteren en dan ondertussen. Nee. Leef er van. Er is een grote prijs betaald! Laten we met vrijmoedigheid gaan. Om geholpen te worden op het juiste tijdstip. Het is niet iets van ons. Alleen Zijn leven geeft ons leven. [Zingen Vaste Rots van Mijn behoud, vers 1 en 2]
2. Steenrotsen scheuren
Er gebeurt van alles wat Jezus sterft. In het dienen van God maar ook in de schepping. Rijk van de schepping. Lezen we ook. Is typisch Mattheüs. Dit gedeelte zorgvuldig meegelezen? Rotsen scheuren en aarde heeft. Scheurt een voorhang, maar ook rotsen. Zelfde werkwoord in het Grieks.
Ja nou zou je denken, voorhang scheurt, tempel offer, eenmaal per jaar, niet meer nodig. Duidelijk: voorhang gaat kapot. Kunnen wij meemaken.
Maar waarom die rotsen moeten scheuren? Er is verband. Jezus en de schepping hebben alles met elkaar te maken. Natuur. Zijn niet de planken/toneel waarop God zijn daden laat zien. Niet alleen gardering. Schepping is het werk van God. Niet alleen maar misdaad tussen God en mensen maar ook van de schepping. Alles is door Hem geworden (Kolossenzen). Wij denken vaak: God met de schepping, Zoon verlossing en Geest toepassing. Maar ook bij elkaar houden. Woord en begin. Waar was Jezus voordat Hij geboren was. Heette nog geen Jezus, maar was als Zoon bij God. In den beginne was het Woord bij God. En God zei: dan aan de eeuwige Zoon denken. Optreden van Jezus: macht over de schepping. Wie is toch deze dag de wind en watergolven Hem gehoorzaam zijn?
Offer brengt, dan dus ook een schok door rijk van natuur. Soms gebeurt er iets ergs. Dan schok door het dorp, zeggen we soms. Iedereen weet het. Hier ook. Schok door de natuur. Die natuur doet dus mee. Komt omdat Hij ook middelaar van de schepping is. Toen het donker werd, deed de schepping een rouwkleed aan. Maar ook iets anders. Schok. Scheuren als een wee. Bevalling van Gods rijk door het offer goed op gang ja gekomen. Vloek is is weggenomen. Sidderend juichen! Dag van de bevrijding komt.
Er is veel gebrokenheid in de natuur. Schepping ook aan zonde onderworpen. Offer, Jezus draagt ook vloek over schepping. Schepping doet dus ook iets. Teken dat God zijn schepping niet loslaat. Komt een tijd: leeuw en lam zullen samen spelen. God houdt de schepping vast. Vloek ook door de middelaar gedragen is, is nu ook de angel uit. Is veel gebrokenheid en wij maken die vaak erger door ecologische voetafdruk. Schepping ook al in vrolijkheid, in applaus losbarst. Er komt dankzij Golgotha een nieuwe wereld, een nieuwe schepping. Offer volbracht, doet de schepping dus mee. Gebrokenheid in de schepping zie, dan weet ik, toch, dat de schepping vernieuwd zal worden. Elementen zullen brandend vergaan maar God bewaart Zijn schepping. En daarom laat al de stromen vrolijk zingen. Gebergte (rotsen) vol van vreugde springen. Hij komt om de aarde (heel concreet!) te richten. Omdat Hij toen en daar aan een kruis gehangen heeft. Aarde in gerechtigheid te brengen (in goede verhouding). [Zingen Psalm 98:4]
3. Graven werden geopend / rijk van de dood
Jezus sterft. En niet alles gaat zo door. In tempel en natuur niet. Ook in rijk van de dood niet. Heel intrigerend! Ook werden de graven geopend. Vers 52. Kwamen uit de graven. Aan velen verschenen.
Is ook alweer zo, in een vers, Pasen ook al. Kwamen in de heilige stad. Goede vrijdag en Pasen horen bij elkaar. Geest blaast Hij uit. En in gestorven heiligen komt de geest.
Vandaag de dag weten veel mensen niet meer wat Goede vrijdag en Pasen betekent. Horen sterk bij elkaar. Zie je hier. Is nog niet eens Pasen. Al wel mensen opgewekt! Dat is apart. Zegt iets over kracht van Zijn sterven. Teken van persoon en werk. Door Zijn dood de macht van de dood ontnomen. Nu jaagt de dood geen angst meer aan! Kan ik op Goede vrijdag al zingen. Deze opstanding is een voorspel op Pasen. Sterven van Jezus een voorspel op Pasen.
Jezus wetend dat Hij alles volbracht had. Wist dat Hij de dood nog in moest. En het graf ook.
Graven geopend. Denk ik: hoe zou dat gegaan zijn? Veel lichamen. Veel. Niet 1, 2 of 6. Tientallen? Hoe hebben die eruit gezien? Lichamen van heiligen die ontslapen zijn. Lazarus? Met grafdoeken? En wat hebben die lichaam gedaan tussen Goede Vrijdag en Pasen. Na Zijn opwekking kwamen ze in de heilige stad. Aan wie verschenen? Mattheus, wat wil je zeggen? Wij lezen in 2 verzen: wat dit nou is? Heel wonderlijk. Wil je precies weten hoe dat zit. En dat weet je dan niet. Roept veel vragen op. Had het liever niet opgeschreven!
Toch. Dit staat in het evangelie. Goede boodschap. Wel anders dan Lazarus en dochtertje van Jairus. Hier waarschijnlijk iets anders. Heeft te maken met woordje verschijnen. Wordt ook gebruikt voor verschijningen van Jezus na de opstanding. Duidt op een verheerlijkt lichaam. Na Pasen waarschijnlijk in de hemel opgenomen. Mattheüs: ze kwamen in de heilige stad (niet Jeruzalem). Heeft iets van het nieuwe Jeruzalem. Eens zal ik opstaan. En de heilige stad binnengaan. Te danken aan Jezus aan het kruis. Er zijn er dus al een paar. Jezus en een paar anderen. Er komt een schare binnen. In nieuwe Jeruzalem. Daar is geen licht meer nodig. Dit teken zegt: door Zijn dood ontvang ik het leven. Om wie gaat het? Simeon en Anna misschien?! Gelovige mensen. Hoe zullen we opstaan? Geloof in Jezus! Dan zult u opstaan en de stad binnengaan.
Dit heeft iets te maken met de nieuwe hemel en aarde. Uit Openbaring. In dat lied ook. Verband tussen het is volbracht en de heilige stad. Prachtig! Laten we dat samen zingen. [Zingen lied De Heilige Stad]
4. Heidenen komen tot geloof
Miljoenen gingen uit en in. Die mensen die toen en daar. Die heiligen. De stad gingen ze binnen. Dat was een voorbode. Voorproefje. Geen wanklank wordt er gehoord.
In dienen van God gebeurt er iets, in schepping en rijk van de dood. En iets anders. Die hoofdman. Die zegt: werkelijk, dit was Gods zoon. Heiden belijdt Jezus als Zoon van God. Dat was net het punt waar de joden zo’n weerstand hadden. Hoe kan Hij zonden vergeven? Net het springende punt. Aan het kruis wilden hebben, zeiden ze dat Hij staatsgevaarlijk was. Maar hoe kan deze Gods Zoon zijn?! Nu nota bene een heiden die het zegt. Door het sterven!
Mattheus schrijft voor de joden hè. Laat dus zien: heiden horen er helemaal bij. Begin Evangelie al. Lukas: herders, niet in tel. Mattheus: wijzen uit het oosten. Die heidenen doen wel mee hoor! Jullie hebben er wel problemen mee. God heeft vanaf het kruis de hele wereld op het oog. Jood en heiden.
Waarschuwing dus ook. Heiden horen er toch bij? Psalm 87. Jona na Nineve. Goed dat ze dat weer horen?! Wij zijn ook heidenen. Wij dragen evangelie al lang mee, lopen we niet het risico als de joden. Zo dicht bij het kruis. Maar anderen die het meer en scherper gaan zien?
Of is het een angstgeloof? Staat dat ze bang waren. Maar hoofdman wel een voorloper. Jezus is voor Hem niet een inspirerend voorbeeld. Een koning die sterft, die Zijn leven geeft voor vijanden. Wat ziet u in Hem? Mooi begonnen, maar niet volgehouden? Een koning zie ik. Een middelaar. Tussen God en mensen. Daarom mag ik bij God horen. Teken schepping zegt me dat Hij middelaar van de schepping is. Door vloek en oordeel heendraagt. Belooft mij een nieuwe aarde. Door sterven toekomst heeft gegeven. Miljoenen zullen uit en in gaan. Hij de eeuwige Zoon van God. De redder van de wereld, van Jood en heiden. Begint evangelie en eindigt ermee: heidenen die Hem erkennen. Komt het voor ons ook op aan. Dat is alles in deze Jezus ga zien. Zie je nou wie Jezus is? Zo wordt Hij u verkondigd. Hij is degene die u tot God brengt. Die zorgt voor nieuwe hemel en aarde. Nieuw Jeruzalem zal neerdalen. Heidenen tot geloof brengt. Daarom schildert Mattheus Hem zo. Hem zo gaan zien en erkennen. Erken die God, Hij is geducht. Deze God is onze God. Zo Hem geloven en vertrouwen in leven en sterven. Stille week in. Goede vrijdag vieren. Is een goede vrijdag. Kan je aan die tekenen zien. Ik hoop dat u door deze preek daar meer op voorbereid bent. Zien Jezus zoals Hij is. In Hem alles zien. Belijden als uw Heer en koning. Amen. [Zingen Psalm 68:16]
Hervormde gemeente Reeuwijk, Ichthuskerk, zondag 25 maart 2018, 17 uur. Schriftlezing Mattheus 27:45-56.