Simon de tovenaar komt door de prediking van Filippus en de werking van de Geest tot geloof. Hij wordt wedergeboren tot een levende hoop. Waar zijn vroegere leven draaide om magie en het hebben van een grote naam, raakt hij de controle over zijn leven kwijt. Wedergeboorte is in de leegte terechtkomen. Ook wij kunnen bezig zijn in het dagelijks leven ons leven onder controle te krijgen (bijvoorbeeld met techniek). In het geloofsleven kan het ook: dat je steunt op leuke ervaringen. Dan ben je een tovenaarschristen. Bij Simon popt de tovenaar, de oude mens, weer even op. Hij wordt scherp door Petrus terechtgewezen. Simon aanvaart deze excommunicatie echter. Simon gaat de moeilijke dingen in het geloof, de confronterende ervaringen hier niet uit de weg. De ootmoedige weg. Een leerweg is het leven voor hem geworden. Al die dingen die voor ons natuurlijke hart, vervelende dingen zijn, dat zijn in de wedergeboorte openingen naar Christus toe, naar het leven met Hem toe.
Gemeente van onze Heere Jezus Christus, Jezus zei tegen de discipelen dat ze Zijn getuigen zouden zijn. Jeruzalem, Judea, Samaria, einden van de aarde. Dat zijn de kringen. Handelingen volgt dat schema. Laatste hoofdstuk dan is Paulus in Rome, de wereldstad.
De Heilige Geest gaat mee. Petrus en Johannes preken. Ook de Samaritanen ontvangen de Geest. Ook Cornelius, een heiden. Ook een grens. Einden van de aarde. De Heilige Geest reist met de apostelen en de preken mee. Joel had dat geprofeteerd. God zal uitstorten op alle vlees. Een Geest voor de joden, Samaritanen en heiden.
De Geest doet ons opnieuw geboren worden. Zonder wedergeboorte gaat het niet. Wedergeboorte wil zeggen: een andere gezindheid voor God. Niet weglopen, maar Hem volgen. Niet meer je eigen wil, maar Zijn wil. Misschien ervaar je het als een hindernis of berg. Die de toegang verspert. Die woorden klinken als de engel voor de toegang voor het paradijs. Wedergeboorte is geen berg. Maar een gave van God. Het heeftmetde Doop te maken. Dat schrijft Paulus aan Titus. Sterven aan je zonde. Opstaan tot een nieuw leven. Dat is een dagelijkse strijd. Als je op een punt de zonde binnenlaat, kan de vijand je onder de voet lopen.
Simon hoort Filippus preken. Hij hoort en wordt gedoopt. Doop en geloof. Toen we dit lazen betrapte de Geest op heterdaad. Simon wordt opnieuw geboren. Die Simon is niet zomaar iemand. Een man van groot aanzien. Een steun en toeverlaat in het leven. Hij wil ook weten dat hij iets is.
Hij is tovenaar. Hij doet aan magie. Bovennatuurlijke dingen laten gebeuren in deze wereld. Goddelijke krachten voor jouw karretje. Grip krijgen op onzekere toekomst. Niemand van ons wil toch onaangenaam verrast worden? Het gaat er toch om dat je een succes van je leven maakt. Er was een man in die tijd een boek schrijft over magie. Er was toen meer belangstelling voor magie dan voor erotiek, schrijft hij.
Dat is begrijpelijk. Om liefde in iemand hart uit te storten. Of uit te wissen. Of iemand vervloeken. Een ziekte tegen houden. Onbegrijpelijk vervloekingsspreuken. Met magie kon je voorspellingen doen over de toekomst.
Simon kan dat. Hij is een tovenaar. Misschien wilt u mentaal achteroverleunen. Staat ver van ons af? Nou, grip willen krijgen op het leven: wie van ons wil dat niet? Jij wilt jezelf ontplooien. Eruit halen wat erin zit. Je wilt niet verrast worden door ziekte of een epidemie. We willen dat onze wensen ingewilligd worden. Die leuke man, leuk gezin, gezondheid, productie. We willen het beheersen. Wij gebruiken geen magie maar techniek. Daarmee proberen we grip te hebben. Met een handgebaar zet u de thermostaat hoger. Als je staar krijgt, doe je een operatie. Ziektes op sporen. Je verft je haar. Je regelt je pensioen. Je verzekert je tegen van alles. Met je mobiel betaal je. Cockpit in je auto: regensensoren, TomTom, parkeersensoren. We doen een poging het leven naar onze hand te zetten. Net als Simon willen we het leven naar de hand zetten. En o wee als de ketel kapot gaat… We willen zo lang en comfortabel mogelijk leven. Alsof uw geluk erin ligt dat uw leven gaat zoals u wilt. Want dat is de vooronderstelling: dat het alleen gaat als het gaat zoals jij wilt.
Facebook en Instagram: daar zet je toch ook een beeld neer. Alsof we heel wat zijn. Is dat vol te houden? Magie en techniek dienen hetzelfde doel. Verschil is alleen dat techniek rationeel is en magie niet.
De klassieke tovenaar is bezig aan een comeback. Ze krijgen de ruimte op Radio 1. In de Vroege Kerk zeiden ze: het zijn charlatans, maar velen geloofden in ze.
Simon komt echter tot geloof. Hij laat alles vallen. Was het toch gebakken lucht? Of het beeld van zichzelf, je kunt wel zeggen dat je een grote kracht bent…? Ik ben maar gewoon Simon. Misschien eenzaam en triest mens. Dan denk je ook aan Zacheus: hij had alles maar wilde toch Jezus zien. Mijn hart blijft onrustig.
Simon smaakt en ziet dat de Heere goed is. Misschien heeft uw broer of zus al afgehaakt? Waarom zocht u de kerk op? Omdat je proeft en ziet dat de Heere goed is. Dat is toch de smaak van de wedergeboorte. Simon komt tot geloof.
Filippus was een vluchteling. Daar heb je toch weinig aan! Kost alleen maar. Apostelen werden opgepakt en afgeranseld. Hij was gevlucht. Hij had gepreekt over het lijden en de verzoening en over bekering. En Simon gelooft. Hij moet geweten hebben waar hij ja tegen zei. Als Christen moet je je eigen leven opgeven. Gedood, gevlucht. De grip op je leven verliezen. Je overgeven aan de Heere.
Hoe het is gegaan, blijft voor ons verborgen. Maar hij komt tot geloof. Hij zweert de magie af. Geen controle meer. Maar geloof. Hij laat de mensen niet aan hem hangen, maar aan Jezus. Hij manipuleert het leven niet meer. Hij wil aangesloten zijn op de bron van vreugde en vernieuwing. Simon grijpt het leven niet meer, maar ontvangt het.
Zo blijft deze bekeerling rond Filippus hangen. Genezing, uitdrijving, prediking. De Geest wordt ook geven. Simon biedt geld aan Petrus: geef ook mij die macht dat ik de Geest kan geven. De oude mens duikt op! De Simon voor de Doop. Hij wil aan de slag gaan. Kan ik die macht kopen?
Petrus reageert Simon de les. Naar de hel met je geld. Jij die denkt de macht van God te kunnen kopen. Ongelofelijk scherp. Hij excommuniceert Simon. Zet hem buiten de kerk. Je denkt dat hij zegt: wie ben jij, vissertje? Hij scheldt niet. Pakt Petrus niet terug. Maar buigt het hoofd. Er zijn handschriften die zeggen dat hij in tranen uitbarst. Spijt van die gedachte. Dieper dan Petrus ziet Simon dat er foute verlangens in zijn hart leven. Er leeft verzet in zijn hart. Misschien zelf ook overrompeld door wat er in zijn hart leeft. Maar hij laat zich terechtwijzen.
Ziet u hem staan? Als een geslagen hond. Als zijn vroegere vrienden hem zouden zien… Die trotse tovenaar. Grip op zijn leven. Een doetje die zich de les laat lezen door een eenvoudige man. De kerk groeit stormachtig. Kijken zij op Simon neer? Kan je aan hem zien dat hij christen is?
Ook in ons zit een tovenaar. Grip op ons geestelijk leven, karakter, geestelijke groei. Energieke en charismatische christen. De toverchristenaar. Maar: Hij moet groter worden, ik minder. Als een stratenmaker: achteruit werken! Mensen die naar de genade hunkeren. Die de zonde haten omdat die tussen God en hen in komt te staan.
Eigen ideeën en plannen: Simon lijkt het niet meer te hebben. Hij aanvaart het. Zelfs de excommunicatie. Zoals Jezus ook buiten de gemeenschap moest lijden. Hij vraagt eenvoudig en dringend: Petrus, bid voor mij. Er is vanbinnen een ruimte en leegte. In die leegte nog maar een verlangen: ik wil bij Christus horen. Hij moet het fundament van mijn leven zijn. Petrus, bid voor mij! Leeg van binnen verlangt hij naar Christus. Hij verlangt voorspraak van de kerk, van Petrus. Hij wil bij de kerk horen. Want daar wordt het medicijn uitgedeeld: brood en wijn. Daar wordt het leven niet van onderaf gegrepen, maar van bovenaf ontvangen.
Wedergeboorte is ook innerlijke leegte. De hunkering naar Christus. Je eigen leven met je verdriet en vragen in Hem geborgen te weten. Gegrond hoop voor na de dood. Leeg van binnen. Dat heeft met wedergeboorte te maken. In die leegte is een eenvoudige visser als Petrus niet te laag, om door onderwezen te worden. Simon aanvaart de les.
Hij is niet meer de tovenaar – die hij als christen had kunnen zijn. Dat we toch weer ons leven in eigen hand willen krijgen. Nadruk op leuke dingen in het geloof. We organiseren het tot vermoeiens toe. Daar kan een oppervlakkig christendom uit geborgen worden. De tovenaarschristen. Simon gaat de moeilijke dingen in het geloof, de confronterende ervaringen hier niet uit de weg. De ootmoedige weg. Een leerweg is het leven voor hem geworden. Tegenslagen. Mensen die kritiek hebben – dat zijn niet alleen maar zeurkousen De kerk wijst je terecht, dan moet je niet een andere gemeente zoeken. Al die dingen die voor ons natuurlijke hart, vervelende dingen zijn, dat zijn in de wedergeboorte openingen naar Christus toe, naar het leven met Hem toe.
Paulus zegt dat weergaloos: ‘En dit niet alleen, maar wij roemen ook in de verdrukkingen, omdat wij weten dat de verdrukking volharding teweegbrengt, en de volharding ondervinding en de ondervinding hoop. En de hoop beschaamt niet, omdat de liefde van God in onze harten uitgestort is door de Heilige Geest, Die ons gegeven is.’ Let op Paulus zegt dus niet: ik roem in verdrukkingen als ze me bij Christus. Hij zegt: nee, ik roem in verdrukkingen, want ze brengen me bij Christus. Juist als ik niet de controle over mijn leven heb, dan kom ik bij Christus. Amen.
Hervormde Gemeente Reeuwijk, Ichthuskerk, zondag 21 juni 2020. Dienst met maximaal 30 personen excl. ‘personeel’ (i.v.m. Coronacrisis). Schriftlezing Handelingen 8:3-25.