Nadat de Heere Jezus Christus is geboren verschijnt voor de wijzen in het Oosten een ster. Zij gaan naar Jeruzalem om de geboren Koning te aanbidden. Ze worden geleid door het Woord. In het paleis van Herodus in Jeruzalem, worden ze verwezen naar Bethlehem. Onderweg naar Bethlehem verschijnt de ster opnieuw. Aangekomen in het huis knielen ze in aanbidding neer voor het Kerstkind. Komt laten wij aanbidden die Koning.

Mattheüs 2 vers 11: ‘En in het huis gekomen zijnde, vonden zij het Kindeken met Maria, Zijn moeder, en nedervallende hebben zij Hetzelve aangebeden; en hun schatten opengedaan hebbende, brachten zij Hem geschenken: goud en wierook, en mirre’.

De wijzen uit het Oosten

1. Geraakt door de ster;
2. Gestrand in het paleis;
3. Geleid door het Woord;
4. Geknield voor het Kind.

1. Geraakt door de ster

Gemeente, jongens en meisjes, ze staan bij elkaar en turen omhoog. Ze zien aan de nachtelijke hemel een ster die hun aandacht gevangen heeft. Ze kunnen als het ware niet ophouden te kijken. Later zeggen in Jeruzalem: wij hebben gezien Zijn ster in het Oosten.

Wie zijn deze mannen? Wijzen uit het Oosten. Veel over gefantaseerd laten we er maar meteen zeggen. Drie omdat er drie geschenken waren. Of dat het koningen waren. Vervulling van Psalm 72 zou zijn denken anders.

In de Rooms Katholieke kerk zelfs Drie Koningen, 6 januari 2022. Uit de mist van de geschiedenis tevoorschijn, zoals iemand zijn. Laten we in gedachten naast ze gaan staan als ze in de donkerheid van de nacht turen naar de ster.

Magiërs. Niet alleen de sterren bestuderen. Beter afstand van hen kunnen houden. Zij houden zich bezig met praktijken die God nadrukkelijk verboden had. Want de loop staat niet in de sterren geschreven. Als we ze dan zien, steeds weer die onbedwinglijke neiging om de toekomst te weten.

Ook markt voor in 2021. Horoscopen. Aan de sterren van de hemel misschien wel. Of in de lijnen van ons hand. Neiging. Wees eens eerlijk: heeft u die neiging ook. Toekomst van misschien wel ons zorgenkind. Of Corona. Hoeveel golven nog? Wat zal er van de kerk overblijven? God heeft er in Zijn goedheid Zijn hand op gelegd.

Stel dat u zou weten dat u over drie weken om het leven komt, door een ongeluk of hartaanval. Wat zou u dan doen? Toch niets anders dan daarmee bezig zijn.

Hoe weten ze dat dan? Dat ze aan die ster die conclusie hebben verbonden? Ik denk dat ze iets geweten hebben van de komst van de Messias. Tijd van de ballingschap. Daniël was het hoofd van de wijzers. Of Beliam. Een ster die zou opgaan in Juda. Die woorden in combinatie, zou dat de verwachting hebben gegeven van de komende Messias, we weten het niet.

Klemmende gedachte: als God deze praktijken nadrukkelijk verboden had, toch het gebruikt. Deze wijzen kenden het Woord van God niet. De hele doorgaande lijn. Deze ster aan de hemel geprikt. Om Zijn Koning de geschenken gegeven: goud, wierook, mirre.

Nu heeft God Zich van een bijzonder verschijnsel bedient om hun harten gaande te maken. De ster maakte dat ze er niet meer los van konden komen. En na hun harten nu ook hun voeten. Er kan maar een reisdoel zijn: Jeruzalem, de Koningsstad.

2. Gestrand in het paleis

Want daar lopen ze vast. We zien ze hoe de wijzen de reis voorbereiden en op reis gaan door een onherbergzaam gebied.

De volgden het teken, de dagen werden weken, dan klopt een rijke karavaan bij de paleispoort aan. Dat is waar. Eerst de poorten van Jeruzalem binnen gegaan. Ze zullen om zich heen gekeken hebben, maar er was niets te zien van de geboren Koning der Joden. Geen versieringen.

Zelfde als dat je op kraamvisite gaat. Geen geboortekaartje. Geen wiegje. Helemaal niets. Ben ik wel op het goede adres. Zo de wijzen. Ze zien niets. Ze moeten erom vragen. Ze merken iets als Herodus met geheel Jeruzalem geroerd waren. Beroerd. Onthutst. Concurrent voor zijn troon. Daarom laat hij die wijzen naar het paleis halen.

Probeert u dat voor u te stellen als de wijzen daar geroepen worden. Overpriesters met de boekrollen. Konden het ook wel uit het hoofd zeggen denk ik. Uit Jeremia. Micha. Bethlehem. Uit u zal voortkomen uit Juda. Bij de Overpriesters merken ze niets van beroering. Tekst wordt opgelepeld en ze gaan weer. Zet deze eens naast elkaar.

Aan de ene kant de Overpriesters. Ze weten het met hun hoofd of zo opzoeken. Bethlehem, daar zal de Messias geboren worden. Maar het raakt hun hart niet. Wel hun hoofd, niet hun hart. Zo zijn ze er vanochtend ook: raakt wel het hoofd, niet het hart. Misschien u wel. Weet wel waarom het Kerst moest worden. Waar een goede Kerstpreek aan moet voldoen. Maar blijft alleen in uw hoofd. Misschien zelfs wel aan een onchristelijke buurman of buurvrouw uit te leggen wat Kerst is. Maar het raakt uw hart niet.

Doet de Bijbel weer dicht, dan blijft alles bij het oude. Of jij. Je kent de loop van Kerst wel. Eerste Kerstdag, Tweede Kerstdag, moet ik vier keer naar de kerk. Dan lijk je als twee druppels water op de Overpriesters. En dan de wijzen. Hun hart is geraakt en gaande gemaakt. Ondertussen lopen ze vast in het paleis van koning Herodus.

Ze zijn toch allemaal maar stappen achteruit gegaan. Wat begon met een heldere ster, paleis van Herodus met de letterknechten die de tekst kunnen oplepelen. Zo zijn ze er vanmorgen ook. Zoekers die heel veel misschien nog niet weten het op de bodem van hun hart weten van Hem moet ik het hebben. Zij, de wijzen? Hielden koud en kil afstand. Jij een zoeker?! Merkt bij een ander dat het het hart niet raakt en raakt misschien wel teleurgesteld achter.

Moet ik het dan niet opgeven? Gestrand in het paleis. Wat hebben ze nu nog? De ster is er niet meer. Aan Herodus hebben ze niets. Aan die boekrollen hebben ze niets. Misschien voor eigen waarneming. Maar het Woord heeft geklonken. Dat leidt naar Bethlehem.

3. Geleid door het Woord

Zo laten de wijzen Jeruzalem achter zich. Wat een aanvechting, denkt u niet? Dat er niemand meeging. Herodus niet. Wel geïnteresseerd maar niet mee. De Overpriesters niet. Ik hoop in al mijn klachten op Zijn onfeilbaar Woord. Op het Woord waagden ze het. Hoort u het, net als de wijzen. Ze kunnen niet in het paleis van Herodus blijven. Of in de boekenkamer blijven. Ze kunnen alleen naar Bethlehem.

De ster brengt hen bij het Woord en vervolgens brengt de ster naar het Kind. Niet de ster leidt hen naar Bethlehem, maar het Woord. U hebt het misschien weleens gelezen over een getuigenis van een moslim. Een droom. En die brengt naar het Woord waarin Jezus wordt gevonden. De stem van God in de natuur en de stem van God in het Woord. En de stem van God in het Woord bracht hen naar Bethlehem.

Alsof de stem van de natuur u bij het Kind van Bethlehem zou brengen. Dat is nooit het geval. Ik wil er een streep onder zetten. Ik verwees er net aan.

Kijken we eens naar buiten. De dichter zegt het toch ook: het ruime hemelrond vertelt men blijde mond, Gods eer en heerlijkheid. Dat is waar. En: Des Heere wet nochtans verspreid volmaakter glans. Dat gebeurt niet als u ergens in het bos rondzwerft. Dat gebeurt onder het Woord. In Coronatijd, minder zicht op is. Luister een deel van de dienst, of alleen de afkondiging met nieuwtjes. Nee het gebeurt onder het Woord.

En zie! Kijk daar de ster. Wat een verrassing. Die blijft staan boven het huis waar ze zijn moeten. Het is geen gewone ster. Misschien gisteren wel gisteren sterren gezien, zo helder. In de loop van de dag bewolking komt en vanavond minder te zien zijn waarschijnlijk.

Kanttekening: Hieruit blijkt dat het geen gewone ster was maar een bijzonder licht zoals de vuurkolom het volk leidde door de woestijn naar het beloofde land. Overdag wolkkolom. Door die vuurkolom leidt God. Zoals God Zijn volk leidde door de woestijn, zo leidde Hij de wijzen naar het Kind. Zit daar geen machtige troost in voor zoekers? Wat zoekt u hier in de kerk? Succes, carrière, huisje, boompje, beestje. Zoekt u Jezus? Mijn hart hunkert er naar. Maar als ik mijn eigen hart zie, dan durf ik het haast geen zoeken te noemen.

Zoals u stappen vooruit zette, zo zette ik stappen terug. Net als die wijzen. Zo moet het verder maar waar moet het heen. Hij maakt van zoekers vinders. Om die te leiden naar het Kind. Hij laat u niet over aan uzelf al vreest u van wel. Als Hij wonderlijk terugkomt. Net als die wijzen. Een persoon, een uitspraak, Psalmvers. Waar blijkt dat uit? Als de wijzen de ster zagen, verheugden zij zich met zeer grote vreugde.

Ik zeg dat ook tegen u die Hem kent. Die uit de woestijn gekomen bent en tot Hem. Ja in Hem ligt het vast. Toch kan het zijn dat u weer ronddoolde. Ga eens na, waar de Heere sprak, een Psalmvers, juist waar het vastliep, dat die tekst weer klonk, dat vers. Dan is er die vreugde. Net als bij die wijzen. Wat doet de Heere dat graag terugkomen op Zijn eigen Woord.

Gemeente, u die God zoekt in al uw zielsverdriet, houd moed, grijp aan. Als u zegt: dat gaat niet. Houd moed, grijp aan. U weet wat die ster is in uw leven. Als die geestelijke vader ineens belt. App stuurt. Hij laat niet varen wat Zijn hand begon. Hij leidt naar Bethlehem. Pas als ze zijn bij het Kind.

4. Geknield voor het Kind

Ze komen bij het huis. Ze stappen af. Wat kwam er op hen af? Eenvoudige woning die Jozef en Maria die waarschijnlijk een eenvoudige woning hebben gehuurd. Ze zullen er helemaal niet op gelet hebben op die entourage. Verwonderd.

In het Oosten keken ze altijd omhoog nu naar beneden, hier knielen ze en kijken naar beneden. Hoog in aanzien in het land waar ze vandaan kwamen, en nu zo laag neergebogen.

Geen gedaante, geen heerlijkheid, geen stralenkrans, geen paleis. Ze gaan op de knieën, plat op de grond. Ze geven hun geschenken: goud, wierook en mirre. Wat moeten we van de wijzen denken? Waren het echte zoekers? Of opportunisten? De gang vanuit het Oosten naar Jeruzalem van de godsdienst, zijn het geestelijke zoekers? Mattheüs zwijgt erover. Toch geeft hij vingerwijzingen.

Ze gaan aanbidden. Dat is een heel geladen woord in het Mattheüsevangelie, Mattheüs 4 vers 10. De Heere uw God zult u alleen aanbidden en dienen, zegt de Heere Jezus tegen de duivel. Hebben ze dan toch iets in Hem gezien? Geen gedaante. Als we Hem aanzagen. Geen gestalte dat we Hem begeerd hebben. Zij knielden neer en aanbaden Hem. Mattheüs eindigt zijn Evangelie bijna aan het einde met een heiden, de hoofdman: waarlijk deze was Gods Zoon. En in het begin: Tamar, Rachab, Ruth, Bathseba.

Hij omlijst zijn Evangelie met heidenen. Maar ik eindig met u. Wat baat het u als de wijzen in oprechtheid zijn gekomen, en u staat buiten?! Ik moest denken aan een boek van Alexander Comrie, ABC des geloofs. Verhandeling van de benamingen van het zaligmakenden geloofs. Bladeren naar de K. Gekomen. Bent u al gekomen om dat Kind van Bethlehem te aanbidden? Dat gaat zomaar niet. Dat is waar. Maar zegt u dat straks voor als u voor Christus staat? U hebt niet gewild! Kijk eens naar de wijzen. Hoeveel preken gehoord? Nul preken. En u, dit jaar, kijk u leven na. Wat voor opvoeding gehad? Wijzen waar het maar ook blinde wijzen. Welke opvoeding heb jij gehad? Die wijzen hebben maar een keer een ster gezien en zij gingen. En u, hoeveel preken, hoeveel woorden? Als u niet bij Hem uitkomt, gaat u verloren. Dat zeg ik ook tegen de letterknechten die het allemaal zo goed weten.

Daar bij de kribbe wordt niemand teruggestuurd. De wijzen. De herders, van eenvoudige afkomst. Oude Anna. Simeon, die was misschien niet zo oud. Die wijzen wenken ons als het ware kom Hem aanbidden.

Nog een keer naar die K van komen. Al ziet hij maar pogingen om te komen, al hoort Hij maar kermen, dan staat Hij gereed om u te trekken. Wat een wonderlijk Kerstevangelie. En u die bent gekomen, breekt ook als voor de wijzen het moment aan dat ze moeten gaan. Maar anders gegaan dan gekomen. Ze hebben het Kerstkind gezien. U moet het gewone leven weer in. Dat kan zwaar vallen als u Hem gezien hebt. Dan gaat u anders het leven weer in. Dan hebt u Hem gezien, het Kind. Dat verzekert Hij u dat Hij zal leiden uit de woestijn van het leven tot het land van de rust.

Amen.

 

Tweede Kerstdag 26 december 2021 – Hersteld Hervormde Gemeente Putten – ds. D.J. Diepenbroek – Schriftlezing Mattheüs 2 vers 1-12