Ds. B.J.P. de Bruin (Andel)

Zondag 19 juni 2016; 18.30 uur; voorbereiding Heilig Avondmaal

Hosea 4

 

Gemeente van onze Heere Jezus Christus,

Een van de meest gestelde vragen, als jij zegt dat je christen bent in een niet-christelijke omgeving: ja dat is fijn, maar hoe kan dat? Als jij gelooft dat God liefde is, waarom is er dan zoveel ellende? De meest kritische vraag aan het christelijke geloof: belijden dat God liefde is, waarom dan zoveel ellende? Hoe kan dat? Al die ellende, wijst er eerder op dat er geen God is. Dan maar chaos. Als God liefde is, waarom zoveel ellende? Die vraag niet alleen buiten de kerk gesteld, leeft ook in ons, toch? Wil ik even nu zeggen, daar kan je mee worstelen. Mag je als gelovige mee worstelen. Mag je ook aan God stellen. Alleen nu wordt hij ook wel eens van buitenaf gesteld. Als God liefde is, waarom zoveel ellende?

Hier in Hosea 4 draait God het om, stelt aan Israël en aan ons, de vraag. Als kerk en gemeente. Als Ik liefde ben, waarom is er dan zo ontzettend veel ellende? Als Ik liefde ben, hoe kan het dan dat jullie zoveel pijn veroorzaken? Als Ik liefde ben, waarom voeren jullie oorlog? Waarom zie Ik zelfverrijking? Waarom vinden jullie het lastig om te delen? Waarop stellen jullie je hoop (en ik dus ook)? Op andere dingen dan op Mij, zegt God. Ik ben de Hoop van de wereld, zekerheid in leven en sterven. Waarom richt je je vertrouwen zo snel op iets anders.

In Hosea 4 bevinden we ons in een rechtszaak. Voor de rechtbank. In begin Hosea, tussen God en Zijn volk, als een man en een vrouw. God is de man van Israël. Gaat over liefdesrelatie, verbond. Zo is hoe God kijkt. Niet zakelijke partners, waarbij een niet helemaal voldoet; nee een liefdesrelatie. Heel wat gebeuren voordat je je volk of vrouw voor de rechter sleept. Al zolang en zoveel op Zijn hart getrapt. Al vele decennia. Hosea is niet de ene waarbij dit een plek krijgt, ook Micha 6. Schepping als getuige oproept, luister, de Heere heeft een rechtszaak met Zijn volk. Emotioneel lijkt het: Mijn volk, wat heb Ik jullie aangedaan? Getuig eens tegen Mij! Ik heb jullie toch bevrijd? Ik heb jullie toch vergeven? Liefde gegeven? Hoe kan het?

Lezen in Hosea 4, tweede vers, hoe het aan toe gaat in samenleving. Als Ik jullie God ben, Bevrijder, Ik ben trouwe liefde, Ik ben de waarheid, waarom wordt er dan zoveel gelogen? Waarom vals gezweerd of gevloekt? Of gestolen? Waarom gunnen jullie het licht niet in de ogen van een ander? Waarom ontrouw in relaties? Waarom laten jullie Mij praten, zondag aan zondag? Hoor je over de hoop die er in de Heere Jezus is, hoor je van vergeving? Waarom vinden wij het zo moeilijk om te vergeven? Waarom laten wij God zo vaak maar wat praten? Waarom ik? Zondagochtend, mooie preek, helemaal overtuigd, maar dan ’s middags, dan ongeduldig ben… Waarom ben ik zo vaak ongeduldig? Als ik weet dat God mij zo genadig is, waarom ik genadeloos voor andere mensen (vrienden of mezelf)?

Gaat hier niet over heidense volken. Zijn volk spreekt Hij aan. Zichzelf bekend gemaakt aan hen. Zijn wil/doel laten weten. Ons, niet alleen tegen Israël. Door Jezus Christus zijn wij ook verbonden met deze God. Waarom snijden jullie je vaak los van de bron van het leven?

Gemeente, weet u niet of u er wel eens over nadenkt. Weet wat het goed is, maar niet doet. Dat zonde ook een mysterie is. Zelfdestructief. Kapotmaakt. Roddelt, dat doet zeer, maakt kapot. Waarom doe je het? Weet, porno destructief is voor je huwelijk, voor je partner, kijk op seksualiteit, waarom doe je het? Hoe kan het? Weet dat God de enige zekerheid is, hoe komt het dat we vertrouwen op bankrekening, of binnen krijg per maand, of de likes die ik binnen krijg? Vertrouwen op mijn eigen populariteit? Waarom gaan wij voor comfort? Waarom bedreigd, als er misschien wel vluchtelingen komen? Geef vrede Heer, ja in Syrië, maar in je achtertuin: dan schieten we omhoog, dat kan niet! Weten en beseffen: alles wat ik heb, heb ik alleen maar gekregen. God gaf me de gezondheid om omzet te maken, God gaf mij geld, gezondheid, kracht, wat denk je van mogelijkheden. Feit dat je hier zo ontzettend veel mogelijkheden gekregen heb, waarom vind ik het dan zo lastig om te delen? Zelf wat op te schuiven om een ander ruimte te geven?

God verbaast zich erover, om het zo maar eens te zeggen. Maakt zoveel kapot, zonde. Maken we even, om het zo te zeggen, onderscheid, maakt uit in de gevolgen en consequenties, uitscheld of leven beneemt. Maar Jezus wijst erop: wel op dezelfde weg is. Gevolgen of pijn groter of kleiner kunnen zijn. Maar natuur, wezen van de zonde hetzelfde is. Zelfde spoor staat. Iemand in je gedachten verwensen, een van de beginstations op die spoorlijn. Tweede of derde is ook echt uitspreken. Een ander een sukkel noemt, al helwaardig, zegt Jezus. Voordat je het weet heeft die trein je beet. God verhoedde het, dat je iemand het leven beneemt. Maar het spoor dat zit in ons. Het kan zomaar het overnemen. Jezus wijst  er niet voor niets op in de Bergrede. Trouwens, Jakobus ook. Ieder mens, door eigen begeerte verzocht, bevrucht is, baart zonde. Volgroeit is, dan baart ze de dood. Iedereen maakt wel eens een foutje? Niet zo moeilijk over doen? Bijbel zegt: echt oppassen, speelt met vuur.

Zonde maakt relaties onmogelijk, maakt scheiding. Jesaja 59 vers 2, maken scheiding tussen u en uw God. Dus zonde is niet zozeer overtreed een regel, maar een afstand tussen jou en God. En voordat je het weet, neemt je hart in beslag. Hosea 4 vers 11. Nemen hart in beslag. Vol van zijn. Foute dingen zijn, ook hele goede dingen. Wijn niet per se verkeerd. Teveel wel. Zo kan je ook goede dingen hebben in je leven, werk, gezondheid, kinderen. Maak je tot iets waarvan je zegt: dit is mijn hoop?! Hier leef ik voor?! Meer, stiekem, dan op God?

God zegt in Genesis 4, Abel en Kaïn, dan loopt hij met dat plan, om broer om te brengen. Let op, let op jongen, als jij het goede doet, dan is er opgewektheid, richt je je hoofd omhoog. Niet het goede, zonde gaat begeerte uit, u moet over hem heersen. Kijk uit, deur open voor de zonde, voordat je het weet zit ‘ie binnen. Deel van je leven over te nemen, om je van God los te trekken. Petrus zegt: duivel gaat rond als briesende leeuw. Dat er in je leven een strijd plaatsvindt! Zoet lammetje? Een leeuw die je wil verslinden, lostrekken van de bron van het leven. Kan hem niet schelen hoe. Hele foute manier, heel duidelijk, of drukte, of godsdienstigheid, daarop gaat vertrouwen in plaats van wat Jezus gedaan heeft. Dat je een beetje zelfmedelijden krijgt, begrip krijgt voor je boosheid, zo stressvol op mijn werk, thuis wel eens echt boos ben, kwaad, niet in verhouding wat er eigenlijk gebeurt.

Ongelofelijk gevaarlijk, heeft een effect op omgeving. Lezen we in Hosea 4 vers 3, hele schepping erbij betrokken. Iedereen die iets van leven in zich heeft, verkommeren. Niet alleen de mensen. Ook de schepping lijdt onder de zonden van mensen. Heel concreet, hier in het westen. Iedereen zou leven zoals wij, dan hadden we 5 wereldbollen nodig. Loopt ergens fout. Ons egoïsme, niet links of GreenPeace-gedachte. De expansiedrift van de mens put de aarde uit. Heeft heel erg te maken met ons ego, ons ik. God zegt in vers 6: mijn volk gaat te gronde, tot stilte gedwongen, komt om door het ontbreken en verwerpen van kennis van Mij.

Jesaja verbaast zich er ook al over: koe kent bezitter, ezel eigenaar, Israël geen kennis en inzicht. God zegt nog steeds: Mijn volk. Hoofdstuk 1, best bijzonder, kan eigenlijk niet meer Mijn volk noemen. Met verdriet in Zijn hart: Mijn volk. Hoe kan het gebeuren? Zie het voor Mijn ogen gebeuren!

Kennis niet alleen met theoretisch te maken; relatie, omgangskennis. Ontbreken daarvan heeft grote gevolgen. Heel wat te zeggen, kan ook niet allemaal nu. Vers 1, drie belangrijke woorden in de relatie met de Heere God: trouw, goedertierenheid en omgangskennis.

Wilde het zo verwoorden: trouw, eerst maar dat eerste. Als Ik trouw ben, als je dat weet, hoe komt het dan dat je vaak trouweloos bent?! Waarom zie Ik zo weinig trouw? Trouw moet blijken, tussen alles wat leeft. Er kan niets begonnen worden als er niet vertrouwd wordt. Geen relatie als je de ander niet vertrouwd. Geen zaken doen. Vertrouwen, eerlijkheid, betrouwbaarheid, staat of valt de samenleving mee. Trouw is heel kostbaar, ook kwetsbaar. Komt te voet (heel langzaam), gaat te paard. Zomaar iets gebeuren, vertrouwen geschaad. Gebrek aan vertrouwen. En gemeente, gebrek aan vertrouwen, geeft een hele onveilige situatie, in iemands huis bent, die je niet vertrouwd. In samenleving leeft waar je bijna niemand meer kan vertrouwen? In Tweede Wereldoorlog, niet echt wist wie je kon vertrouwen, zoveel angst geeft, onzekerheid. Angst neemt het zomaar over. Niet heel ver terug te gaan; wie kan je nog vertrouwen. Wordt aangevochten? Angst teweeg brengen, dingen die gebeuren. Je zou maar gedumpt worden, terwijl je 20 jaar getrouwd bent. Iemand blijkt niet trouw te zijn aan jou… Heel vaak ook in gelijkenissen van Jezus; knecht die trouw is. Waarom is er zo weinig trouw?

Of, tweede, als Ik goedertierenheid ben, waarom is er dan liefdevol dienen. Loyaliteit, barmhartig. Moeilijk woord, Ik ben goedertieren. Exodus 34. Trouwe liefde. Ik houd het vol. Ik heb ontzettend veel geduld. Ik ben ontzettend genadig. Liefdevol. Hoe komt het dat wij het zo lastig vinden? Ook als christenen, zou ons moeten kenmerken? Vinden het lastig om te dienen in je huwelijk, vriendschap, familie, werk? Je merkt dat je zo snel, ja, nu moet er wel iets terug komen. Anders stop ik er mee. Begrijpbaar, maar goed, God zegt: als ik goedertieren ben, dan heb je een bron van goedertierenheid.

Als derde, als Ik me bekendgemaakt heb, hoe komt het dan dat jullie Me zo snel negeren? Als Ik me bekendgemaakt heb aan jullie? De God van deze wereld naar jou toegekomen is? Al jaren misschien wel bekendmaakt aan jou? Geloof, vertrouw op Mij! Ik wil dat je Mij kent! Kennen geeft dat je op een andere manier mag gaan leven. Put uit andere bron. Je hoeft eigen leven niet meer te redden. Mijn leven laten redden. Iets beseffen van geduld en genade die daarvan uitgaat! In NT: gemotiveerd vanuit evangelie. Verdraag elkaar, omdat God jou ook verdragen heeft. Heb geduld met elkaar: God ook met jou. Vergeven: omdat God jou vergeven heeft. Als je christen bent, heb je ongelofelijke bron van vergeving, trouw. Steeds weer vullen. Van overtuigd zijn, dit het verschil maakt in de wereld, ongelofelijk belangrijk dat we dat overbrengen. Onderwijs en kennis van belang! Catechisatie is niet zomaar een optie, leuk vindt of niet; als ouders ook daarin meeleeft en bidt. Met elkaar als gemeente bidden, overdragen op generatie. Zelfde hoop als u. Met God omgaat, zelfde als dat jij een vriend(in)/echtgenoot hebt, nou die liefgekregen heeft: wat vindt die ander nou fijn? Zo is het ook met God. Wat is Gods verlangen met ons leven? Veel over zeggen. Micha 6 vers 8. Niet anders doen dan recht doen, goedertierenheid (trouwe liefde), lief te hebben en nederig te wandelen (afhankelijk van God). Dat is wat God van je vraagt. Dat is het goede leven. Wat Hij voor heeft! Samen daarmee onderweg zijn! Een ander nodig. Mij weer laat zien, Bart, waar draait je leven nou echt om? Jeremia 22 staat ook, is dit niet Mij kennen: recht en gerechtigheid, buit een vreemdeling en wees niet uit, doe niemand geweld aan (ook niet met woorden), vergiet geen onschuldig bloed.

Gemeente, kernbelijdenis van Israël en de kerk: God goed is, bevrijdende daden, heling. Wat is het zonde, met recht, als je je daarvan losmaakt. Pijn in vers 12. God alles gegeven: bevrijding, vergeving, toekomst, zegen. Wat gaat Israël doen? Een houten beeld raadplegen? Je proeft ergens: hoe kan het? Mijn volk raadpleegt hout! Hoe de toekomst en wil is… Gemeente, ongelofelijk voorrecht dat u God mag kennen. Weg van het goede leven. Wat is er nodig? Ik denk, door de knieën gaan. Terugkeren, belijden. Het is Uw trouw, goedheid. Ik hoop van harte dat u dan komt, niet getuigt van uw trouw en goedheid, maar getuigen van de trouw van Jezus. Van de goedheid van God. Vergeving die je weer krijgt. Genade van God. O, wat heeft deze wereld, buurman, collega, kind, vader: wat hebben ze veel genade nodig. Schreeuwt onze wereld om! Belijden dat onze trouw en goedheid de wereld niet zal veranderen. God niet zomaar opgeeft. Dit een betrouwbaar woord; 2 Timotheüs. Als wij ontrouw zijn, Hij is getrouw. Hij kan zichzelf niet verloochenen. Hij blijft je opzoeken! Niet beter worden, maar misschien eerlijker. Het lukt me vaak niet, heel erg vaak niet. Ongeduld, ik weet niet wat het voor u en jou is. Vanavond horen, God dit zegt: omdat Ik liefde ben, zal de ellende ooit stoppen. Waarom zoveel ellende? Zal eens stoppen. Zal Ik vergeven een ieder die zich omkeert naar Mij. Er is hoop, toekomst, verzoening. Komt er recht. Liefde ben, zegt God, heeft de dood, de zonde, de ellende niet het laatste woord. Dit is het echte leven: in Hem is het echte leven.

Vroeger stond bij ons wel eens een plaat op. Die plaat, van Elly en Rikkert, was het liefde, Johannes 17:3. Dat zij U kennen, de enige en waarachtige God, en Jezus Christus. Dit nu is het eeuwige leven. Blijvend is. Uw leven mee verbonden kan zijn. Dat zij U kennen. God de Vader. En Jezus Christus, die U gezonden heeft. Voor wie? Voor u en jou, mij. Hoe kan ik dat geloven? Geest uitgestort, die klopt aan je hart, overtuigen, verbinding, met dit leven, het echte leven, het blijvende leven. Als Ik liefde ben, komt er een einde aan de ellende, aan jouw zonden, straks als Ik terugkom. Amen.