De drie vrienden van Daniël weigeren te knielen voor het beeld van de autonome mens, voor het macho gedrag van zelfzuchtige dictators. Wij dreigen ook te knielen voor de tijdgeest. God is echter in het vuur aanwezig omdat Christus door het vuur van Gods toorn is gegaan, in onze plaats.

Beproefd geloof

De lijn van de preek is, als het over dat geloof gaat:

  1. beproefd geloof, waar de duivel een gloeiende hekel aan heeft,
  2. geloof dat standhoudt in het vuur
  3. en geloof dat schijnt als een licht in de wereld

1.

Gemeente van onze Heere Jezus Christus, hier of waar je ook luistert of kijkt, hoe achterlijk kun je nog zijn…?! Achterlijk? Nou, ja als ik de Amerikaanse predikante Rebecca Todd Peters moet geloven ben je achterlijk als je je op enige manier bezighoudt met bijbelse principes omtrent Pro Life. Op CVandaag werd een verslag gegeven van een preek. Ze gaat er prat op dat ze twee keer een abortus heeft ondergaan. Voor God is dat oke, zegt ze. En voegde ze eraan toe: die roomskatholieke en evangelicale christenen hebben ons lang genoeg gekoloniseerd met hun giftige theologie.

Hoe hard kun je gevallen zijn voor het beeld van de autonomie mens. Wat mij goed lijkt, goed voelt; dat is toch goed?! Hoezo kan iemand daar iets van vinden?

Nou, ja we kunnen zeggen: o ja, nee, dat doen wij niet op deze manier. Maar uit de preek komt de vraag: hoe verhouden wij ons tot de tijdgeest. Het beeld is de tijdgeest. De autonomie mens. Ik bepaal het zelf.

Daar staat ‘ie, met z’n 27 meter lang en 2,5 meter breed. Beetje bouwkundige kan bedenken dat dat niet heel stabiel is. Ze zullen er iets op bedacht hebben. Niet vragen stellen over stabiliteit en rechtmatigheid, nu. Nebukadnezar had het toch kunnen weten, die droom enzo, het gouden hoofd zou eraan gaan.

Het is zijn feestje. Opgericht voor Marduk, de hoofdgod. Maar ook voor zichzelf. Koning Nebukadnezar. Alleenheerser. Wie buigt er niet voor mij? En dan die sanctie: die vurige oven.

De vertegenwoordigers zijn bij elkaar gekomen, van alle bekende volken. Ook de provincie bestuurders. Nou, pas aangesteld, benoemd door Nebukadnezar, op aandringen dan Daniel. Sadrach, Mesach en Abednego zijn er ook. Je hoeft een feestje niet bij voorbaat af te wijzen. Bedrijfsfeestje, met een team. Nee.

Ze waren er. Ze waren niet van plan te gaan preken. Een groep Chaldeeuwse mannen heeft ze in de smiezen gekregen. Toen iedereen knielde, zagen ze hen rechtop staan. Er staat: Chaldeeuwse mannen. Wie zouden dat zijn? Heel kaal staat het: mensen uit Mesopotamië, aangepast aan de Babylonische cultuur. Gewoon Chaldeeuwse mannen.

Die joodse mannen, ja waren die ingeburgerd? Dat was wat met dat kosjere eten. Die mannen bogen niet. Dat kun je toch niet maken? Dat is spelen met vuur! Ja.

Nou denk ik niet dat nou die Chaldeeuwse mannen heel erg bezorgd waren over die koning en die god, maar je proeft iets van irritatie. En jaloezie proef ik. Zij wel. En wij hier gewoon. En dan niet buigen. Dan kan er een fluistercampagne ontstaan. Zij wel, wij niet. Cancel culture avant la lettre. Je bent al afgefakkeld voor er een goed gesprek is begonnen. Neem dat affakkelen maar letterlijk.

Ze laten er geen gras over groeien. We hebben dat gelezen. Ze komen bij de koning. De koning in spagaat. Tussen twee vuren. Die benoeming van de topambtenaren: Sadrach, Mesach, Abednego. Misschien niet moeilijk voor zo’n despoot? Het was geen Koning Willem-Alexander, die voor verbinding gaat. Nee.

Jullie krijgen nog een kans. Welke god zal jullie uit mijn hand redden? Geloof dat beproefd wordt. Geloof waar de duivel een gloeiende hekel aan heeft.

2.

Er zit iets achter. Voel je dat? Je kunt zeggen: de duivel zit er achter. Ja. De diabolos. De uit elkaar trekker. De tegenspreken. De aanklacht. Aanklachten tegen gelovigen.

Hier zit de strijd tussen de machten achter. Dit is niet zomaar een verhaal. Hier zijn de macht van de boze. De geestelijke machten van het kwaad in de Hemelse gewesten (Ef. 6). Tegenover dat standvastige geloof.

En dan is het zo’n prikkelend zinnetje. Als Sadrach, Mesach en Abednego uitgedaagd zijn. En de Koning zijn macht heeft onderstreept. ‘Wij hoeven u hierop geen antwoord te geven…!’ Ik vind dat een heel sterk antwoord. Je mag dat niet gebruiken als leerling tegenover je leraar.

Dit is majesteitelijk. Misschien dacht je aan Jezus. Hij staat voor Kajafas. Die werpt van alles voor de voeten. En dan staat er: Hij antwoordde hem niets.

Heilige majesteit tegenover ordinair macho gedrag, van die koning.

Is het dan sjloes? Ook nu gaan ze niet preken. Maar getuigen. Waarvan? Er staat hier: als het moet kan onze God ons verlossen uit de brandende vuuroven. Hij zal ons uit uw hand verlossen. En zo niet, wij zullen uw goden niet vereren en het gouden beeld niet aanbidden. Daarmee gaat het geloof het vuur in.

Het geloof beproefd. Geloof waar de duivel een gloeiende hekel aan heeft. De duivel wil je van God losrukken.

Nog even dit. Misschien herkende je jezelf. Zou ik zo standvastig zijn geweest? Geen provocatie, maar proclamatie. Ik moet het nog zien bij mezelf….?! Dat geloof waar je het altijd over hebt, kan zomaar in vlammen opgaan. Ja? Hoe sterk staan we eigenlijk. Ik… Dat het uitdooft. Dat het uitgedoofd is. De duivel doet er een schepje bovenop: je hebt lang genoeg in de kerk gezeten. Jij met God is niet zo’n goede combinatie. Een gloeiende hekel dat je iets meer met Jezus en God zou hebben dan hem lief is.

Het spant hier in de kerk. In jouw en mijn leven. Voel je dat. Je voelt de duivel trekken. En die Chaldeeuwse mannen. Je voelt dat er wat nodig is om staande te blijven.

3.

God kwam erbij. Met een vierde Man. De zoon van de goden, noemt Nebukadnezar. We lazen Daniel 7 niet. Daar wordt gesproken over de Mensenzoon. De zeven maal hetere oven. Daar komt God. Daar waar alles in vlammen op moet gaan. Ook het geloof, het zal een fata morgana moeten zijn…  kijk eens. Daar is God. Een reddende engel? Iemand uit de dimensie van God. De hemel. De hemel is om de hoek, zeg ik wel eens. God kan maar zo binnenkomen. Ik geloof dat Hij hier is. Waar je nu doorheen gaat, die beproeving, God is erbij. Ik voel U niet. Maar Ik ben er wel.

Die engel is er wel. We gaan er niet over speculeren of er woorden zijn gesproken. Hij was er.

Dan de verwarring. Ik blijf wel even staan? Nee. Dat was God met Zijn macht. Dat heeft een ontredderende uitwerking op de reactie. Ik heb er wel eens verhalen over gehoord, in Pakistan. Huizen in brand. Iemand die daarbij stond, dan toch nog getuigen, hoe kan dat….

Verwarring, ontreddering bij Nebukadnezar en zijn ambtenaren. We hadden er toch drie … Ik zie er vier. De geschiedenis verloopt zoals die verloopt. Ze halen ze uit de oven. Geen schroeiplek, niets.

God redt. Vuur. God. Ja. Want ik had het over de strijd tegen de machten. Hier is God de Almachtige. Hij geeft de overwinning. Hoe dan? Door die reddende engel? Ja.

We mogen de lijn doortrekken naar die Mensenzoon. Niet dat Hij dezelfde was, dat zeg ik niet. Dit is een episode uit het verhaal van God. De overwinning op de machten. Dat gaat door het vuur.

God heeft ook een vuur. Er staat in Jesaja 31: op Sion heeft God een vuur en in Jeruzalem heeft God een oven. In Jesaja 30 gaat het over vuur. De toorn van God.

De mensen kunnen wel je lichaam doden, zegt Jezus. God kan je ziel en lichaam te gronde richten in de hel. Zijn dat nog woorden van deze tijd? Wel dus. Gods vuur. Gods oordeel. Hoe redt Hij dan?

Hij redt in Hem die het vuur is ingegaan. In de Zoon van God. Die dat oordeel van God droeg. De toorn van God heeft gedragen. Nee, ik houd geen stand, mijn geloof niet. Hij wel. Als er een beproefd is … Hij heeft volgehouden. Hij droeg de toorn. Ik kan er niet over uit.

Het kwam zo bij me binnen: dat Jezus voor mij de dood en hel is ingegaan. Waar ik de toorn van God had verdiend. Ik zie ernaar uit straks Psalm 150 te zingen. Hier schittert het evangelie. De glorie van God. Hij voor mij.

Nu is de keuze niet meer reuze….? Alleen nog maar buigen voor Hem. Voor de Heiland, Redder. Meer dan die reddende engel is Hij. Blij zijn met Jezus. U ook?

Een interview van Daniel Gilissen met rapper Typhoon, hij vroeg: wat is jouw enige troost in leven en sterven? ‘Ik heb een duidelijke keuze voor God gemaakt. Ik weet dat die keuze klopt.’ Dat is kort door de bocht? Neem die bocht maar. Welke bocht? Die U-bocht. Omkeren. Bekeren. Het gaat er niet om hoe lang of kort je erover doet. Die man uit Ethiopië: geloof en hij geloofde. Je hoeft er geen drie dagen over de doen als Paulus.

Wat is jouw troost in leven en sterven? Dit is waar het op aan komt. Anders vallen wij voor het beeld van de tijd. Onherroepelijk. De vraag aan u en mij: zou het kunnen dat wij als meer gebogen hebben voor dat beeld dan we zelf door hebben? Meer gebogen voor het seculiere denken van meer en groter. Wat ik denk en voel is toch goed, als ik een ander maar niet kwets. Zou het kunnen dat we gebogen hebben voor het beeld van de cultuur, alles draait om mij? Dat het woord inclusiviteit zo tussen onze oren is gaan zitten dat de bijbel, ja, nee. Harten en deuren van de kerk open, voor welke gebrokenheid dan ook. Welke queer en kleur dan ook. Harten en deuren open. Aandacht en liefde…?!

Het gaat hier om iets anders. Het dwingende, opdringerige, drammerige: dat iedereen door dezelfde mall moet. Denken als Nebukadnezar. Allemaal met de mainstream mee. Pas op, want waar zijn we bang voor…? Niet uitgemaakt willen worden voor wappie of gekkie.

Ik las op een achterflap van een boek, van kardinaal Robbert Sarah, ‘Het wordt avond‘:

‘De westerse samenleving lijkt niet meer in staat om te zorgen voor het doorgeven van het culturele erfgoed en van de ervaring uit het verleden. Sinds enkele decennia leeft in verschillende landen de wil om te breken met het verleden en al zijn tradities. De mens houdt niet meer van zichzelf en ook niet van zijn naasten en van het land van zijn voorvaderen. Men bestrijdt ons religieuze, culturele en historische erfgoed – de wortels waaruit we zijn voortgekomen. Daarmee is een nieuwe vorm van dictatuur en culturele kolonisatie ontstaan.’

Einde citaat. Wij buigen voor het beeld van het autonome denken. Ook wij in de kerk buigen misschien. Ik wil geen vuurtje stoken. Niet zij fout en wij goed. Ik hoor het Els van Dijk zeggen in een podcast: ik ben nergens op tegen, maar wel ergens op voor. Een leefwijze voor het Koninkrijk van God. Wij zijn niet tegen de wereld.

Die mannen waren er te zijn. Gelovig te zijn. Daar gaat het over. Gij geheel anders. Dat komt uit Efeze 4. Zo heb je niet van Christus geleerd. Wat dan? Nou: schijnen als licht in de wereld. Positief. Uitdragen en opdragen. Wat draag je uit? De vrucht van de Geest. Liefde. Niet: ik vind alles best. Maar erbarmen. Vrede, blijdschap. Geduld ook met de ander. Niet veroordelen. Vriendelijkheid, goedheid, geloof, matigheid. Dat is uitdragen.

En opdragen. Wat? Iedereen die daar buigt. Ook die dominee. En die jongen die zijn vader doodstak; die huisarts uit Harderwijk. Bidden voor alle mensen, zegt Paulus. Dat in zware tijden. De laatste dagen zijn aangebroken. Mensen laten elkaar vallen als bakstenen. Getuigen. Leven. Desnoods met woorden. Dan kan het zijn dat Nebukadnezar zegt: die God, dat moet Hem zijn… Een collega die zegt: mooi dat jij niet terug slaat. Ik mep niet terug, nee. Schijnen. In een donkere wereld. Wij kunnen voor hetere vuren komen zoals in India en Pakistan. Het loopt niet altijd goed af. Maar zonder de wil van de Hemelse Vader zal geen haar verschroeien. Als je door het vuur van de tijd moet gaan, geen vlam zal je aansteken. Ik ben de Heilige. Uw Heiland. De vierde Man. Niets zal ons scheiden van de liefde van Christus – verdrukking of wat niet al. Hij heeft ons liefgehad. En al het volk zei:

Amen.

Protestantse Gemeente Gemeente Gouda, zondag 20 augustus 2023, 10 uur. Schriftlezing Daniel 3. Wetslezing uit Exodus 20 (‘op weg naar het beloofde land gaf God een lamp voor onze voet en een licht op ons pad, namelijk Zijn geboden’) met daarbij Hebreeën 1:3 en 1 Johannes 2:1-2. Aanvangstekst Romeinen 8:31-32.