Salomo is een voorloper van de Messias. De wijze waarop hij koning werd, laat iets zien van de Vredevorst. Zijn rijk is dienend van aard. Salomo werd gezalfd bij de bron Gihon – waar Jeruzalem van afhankelijk van was. Wie drinkt van het water dat de Messias geeft, zal in der eeuwigheid niet meer dorsten.
Gemeente van onze Heere Jezus Christus, veel verhalen in de Bijbel dragen een werelds karakter. De mensen zijn mensen als wij. Mensen met fouten en gebreken en zonden. Ze doen dingen die niet altijd zijn overeenkomstig Gods wil. Zien we ook om ons heen. In de Bijbel gaat het er ook niet altijd voorbeeldig aan toe.
Er zijn ook lichtpuntjes, die alles in ander licht zetten. Dan laat God zien dat de wereld met zonde en kwaad tot een eind zal komen. Er komt een nieuwe wereld van gerechtigheid. Zien we vaak niet veel van. Zal het ooit anders worden? Er is zoveel onrecht, verdriet, lijden. Wat voor tijd gaan we tegemoet? Opwarming van de aarde. Rampscenario’s. Al zou de helft ervan waar zijn! Is er toekomst voor onze (klein)kinderen. Het komt dichtbij. Toekomst van mijn kinderen! Belangrijk om te letten op die goddelijke vingerwijzing. Je leven niet te laten bepalen door wat je ziet of ervaart. Maar door goddelijke vingerwijzing! Er is hoop en toekomst. Al moet er wel gewerkt worden om de problemen mee te helpen oplossen voor zover dat mogelijk is. Niet bij de pakken neer zitten. Wel hoopvol zijn!
In het bijbelgedeelte gaat het er werelds aan toe. Als je goed leest, zie je dat God zijn eigen spoor trekt in dit familieverhaal. Tekenen van het messiaanse tijdperk. God weeft Zijn eigen geschiedenis. Dat doet God hier. Dat deed Hij ook rond de tijd van de geboorte van Zijn Zoon. Augustus liet een gebod uitvaardigen. Een ieder moest zich laten registreren. Zonder dat de keizer het weet, zal hierdoor de Zaligmaker in Bethlehem geboren worden.
We bevinden ons in de Adventsweken. Over twee dagen is het Kerstfeest. Jezus brengt redding in een verloren wereld. Advent is verwachting. Er is een nieuwe tijd ingeluid. Gods gerechtigheid zal de norm worden. In de nieuwe wereld zal het de praktijk zijn. Advent is uitzien naar een tijd die komen zal. Wat zal er nog gebeuren? Weten we niet. Wel op de toonhoogte van verwachten komen.
Dit familieverhaal, gaat er werelds aan toe. David is oud geworden. Zal niet lang meer leven. Zijn koningschap zal spoedig ten einde gekomen. Opvolging nog niet geregeld. Saul was de eerste koning van Israël geweest. Niet een zoon van Saul was koning geworden. David is nu oud geworden. David had het kennelijk niet goed geregeld. In Kronieken lezen we dat God Salomo verkozen had. Uit dat geslacht zou ook de Zaligmaker geboren worden. De troon zou nog groter zijn.
Maar Adonia, een van de zonen van David, wil niet langer wachten. Hij neemt het heft in handen. Bijbel noemt hem overmoedig. Neemt paarden en strijdwagens. Hield besprekingen met priester en legeroverste (die pleegden verraad aan David). Richtte een feestmaal aan. Wilde daarmee zijn koningschap inluiden. Er bleven ook mensen trouw aan David – zij waren niet uitgenodigd door Adonia.
Toen de profeet hoorde van de plannen, ging hij naar Bathseba. Vrouw van David en moeder van Salomo. Ga naar de koning! Hebt u, koning, niet gezworen dat Salomo koning zou worden? Bathseba wist dat degene die koning zou worden, degenen die een bedreiging zouden vormen, gedood zouden worden. Ze gaat naar de koning. Ze praat op David in – met de profeet Nathan. En hij zegt: voorzeker, Salomo zal na mij koning zijn. God verkoos dat Salomo koning zou zijn. Dat horen we David zeggen.
En dan zegt David dat ze Salomo op moeten halen. Op zijn muildier rijden. Naar bron Gihon brengen en hem daar zalven. Daarna op bazuin blazen en roepen: leve koning Salomo. Zo gebeurt het. Ze zalven Salomo tot koning.
Adonia was zo overmoedig dat hij dacht: ik zal koning worden. Hij wilde de macht grijpen. Pas op voor die mensen! Verlangen om het voor het zeggen te hebben? Dat het om mij draait. Mijn belangen voorop. Mensen die macht naar zich toe halen, loopt snel uit de hand. Het zijn sterke benen die de weelde kunnen dragen. Gaat fout, echt waar. Dat geldt voor koningen en voor ons ieder. Er moeten altijd mensen zijn die je terugfluiten. Invloed op je uitoefenen. Zulke mensen heb je liever niet. Het is goed dat het zo werkt – ter bescherming van jezelf. Adonia was overmoedig. Zelfs de trouwe legeroverste Joab wist hij over te halen. Maar buiten de koning om – zijn eigen vader! Dat was niet de weg. Macht neem je niet, die krijg je. Word je toevertrouwd. Als het goed is, ik hoop dat u dat herkent, probeer je er geen misbruik van te maken, maar dienstbaar. Juliana in 1948: ‘Wie ben ik dat ik dit doen mag?’ Grote verantwoordelijkheid en een dankbaar werk om land en volk te dienen.
Macht kan snel misbruikt worden. Dat gebeurt in de maatschappij en in de kerk. Penningmeester in de kerk? Goed dat er een kascontrole is. Wat zijn de inkomsten en uitgaven? Misbruik kan je niet altijd voorkomen, wel drempel opwerpen. Leidinggevende in de kerk die macht aanwendt tot seksueel misbruik. Is tot schade van iedereen. Om diep te schamen! Als meerderheid een mening doordrukken? Soms moeten er beslissingen genomen worden, dat is zo. Niet altijd aangenaam voor iedereen. Maar hoe kom je tot zo’n beslissing? Doorgedrukt? Er wordt wel eens gezegd: het is misschien niet eens zo slecht dat de kerk in de minderheidspositie is gekomen. Dat noodzaakt de kerk om na te denken waar het werkelijk om gaat. Wat haar missie is. Wat is de kern van het geloof? Hoe geef je vorm aan christelijk leven – op werk, thuis, sportvereniging, in contact met andere mensen? Hoe geef je vorm aan het ambt? Is niet vrijblijvend. Ambtsdragers hebben een opdracht: de kerk dienen.
Adonia is erop uit het koningschap te krijgen. Schafte wagens aan met paarden. Dat stond voor macht en kracht. Mensen om hem heen moesten hem helpen.
Hoe anders is dat bij Salomo. Hij moest de nieuwe koning worden. Dat had David gezegd. Salomo zoekt de macht niet. Maar wordt hem wel gegeven. Adonia liet spierballen zien door militair vertoon. Paarden waren dieren die in de strijd werden gebruikt. Muildieren werden gebruikt als lastdier. Een dienende functie. Ik denk even aan de Heere Jezus. Kort voor kruisiging. Reed Jeruzalem binnen. Op een ezelsveulen. Geen militair geweld. Zijn koningschap werd gevestigd door lijden en dood. Een dienende koningschap. Reddende macht van de liefde. Johannes 3:16. De liefde. Dat is de reddende macht. Zo sterk als de dood (lees ik in Hooglied). Hij geeft Zijn leven. Zijn macht was een dienende macht.
Zijn dienst is geen dienst van: vraagt u maar, dan doe Ik wat u wilt. Nee! We moeten de wapens van het licht aandoen en de werken van de oude mens afleggen en de nieuwe aandoen (Romeinen 13; Kolossenzen 3). Dat is de praktijk van dat koningschap. Wie zich niet wil schikken, voor hem of haar, die niet de praktijken van de oude mens afdoet, is er geen plaats. Maar wie zich van harte bekeren en Jezus volgen, voor hen is er plaats bij de Koning. Die nodigt Hij. Van harte welkom. Mensen komen in Zijn koninkrijk tot hun recht.
Salomo mocht een voorloper zijn. De wijze waarop hij koning werd, laat er iets van iets. Geen vorst zoals Jezus dat is. Dat zien we daaraan dat Salomo op een muildier rijdt. Jezus op een ezelsveulen. Muildier is een kruising. Geen ezel en geen paard. Hij laat iets van het dienen zien. Maar halfslachtig. Leven gaat verder, hij gaat later meer op paarden en wapens vertrouwen. In 1 Kronieken 9 staat: Salomo had 4.000 stallen en 12.000 ruiters. Groot gebied door strijd veroverd.
In het geloof zie je soms flarden. Fragmenten. Mogen we ons wel aan optrekken. Voorproefje. Zoals in reclames. Je hoort een paar kleine stukjes. Dat maakt u warm om naar een musical te gaan. Dat klinkt zo goed.
Salomo werd toegejuicht door het volk. Blijde en vrolijke menigte. Grote blijdschap. Niet zonder enige overdrijving staat er: de aarde spleet. Jezus werd ook toegejuicht. Ook op de jongste dag. Een dag van grote vreugde voor de gelovigen. Zalving van Salomo valt daarbij in het niet. Hij was de vredevorst niet. Vredevorst is het kind van Bethlehem.
Treffend is ook waar Salomo wordt gezalfd. Bron Gihon. Is een van de rivieren uit paradijs. Vier stromen, daar was Gihon er een van. Bron Gihon, niet rivier gaat het hierom. Jeruzalem was erop aangewezen voor watervoorziening. Van levensbelang. Anders was er geen water. De bron. Symbool voor het leven. Van dat water is het volk en Salomo afhankelijk. Wijst naar die grote Zoon, de Messias. Hij schenkt levend water. Water dat Ik geef, zal een bron worden (zegt Jezus tegen Samaritaanse vrouw). Drinken van dat water, dan zal je nooit meer dorst krijgen. Heil dat dit Kind komt brengen. Niemand hoeft er van verstoken te blijven – maar wel nodig om te drinken! Het Kind biedt het heil aan. We zien niet altijd de volheid van het heil. De fragmenten zien we wel. Maar eens zullen we het zien in volheid en majesteit. Toekomst. Het kerstkind opende de deur daarheen. Zie op Hem. Hij is onze hoop en toekomst. Amen.
Hervormde Gemeente Reeuwijk, Ichthuskerk, zondag 23 december 2018, 9:30 uur (Vierde Adventszondag). Schriftlezing 1 Koningen 1:5-14 en 28-40.