Paulus houdt de Filippenzen voor wat het Paasleven is: leven vanuit Christus’ opstanding. Een verlangend leven zodat we Christus kracht ervaren in ons leven. Maar ook een stervend en lijdend leven, sterven aan onszelf, de wereld en de zonde. Daarin leren we wat winst en verlies is. Leven met Christus is winst; zonder Hem wordt het niets.

Paasleven

1. Een verlangend leven (‘opdat ik Hem kenne en de kracht van Zijn opstanding’)
2. Een stervend leven (‘de gemeenschap met Zijn lijden en Zijn dood’)
3. Een verheerlijkt leven (‘om hoe dan ook te komen tot de wederopstanding der doden’)
1.
Gemeente, een van de kernwoorden die we op de Paasdagen horen is: leven. In elke preek valt het. Paasleven. We mogen zeggen: dat leven, Jezus de levende, Hij leeft. Als we dat woord op de lippen nemen spreken we over leven van bijzondere kwaliteit. Dan gaat het om volmaakt leven, bevrijd, verlost leven. Niet meer sterft. Niet meer in de greep van de dood, duivel, mensen. Niet meer ingehaald kan worden.
Misschien spelen jullie een spel en zeg je: haal me maar in. Probeer je de ander voor te blijven. We proberen hard te lopen in het leven. Om de dood voor te blijven. Haasten en jachten. Je wilt niet ingehaald worden. Paasleven kan niet meer ingehaald worden. Als Jezus niet meer sterft, sterft Hij niet meer. Ik ben de Opstanding en het Leven. Ik ben. Blijvend! Niet meer om te keren.
Dat zijn hoge woorden. Mag het vandaag? Hoog ingestemd te preken. Niet het gewone leven er buiten te laten. Een leven zoals dit stemt tot vreugde. Tegelijkertijd gaat om alles of niets. Of dit leven of niet. Bij U is de levensbron. En hulpeloos sterven, dat is het andere. Alles winnen of in de dood blijven en niets overhouden. Dat zet de zaak op scherp
Daar gaat het over in dit hoofdstuk. Alles of niets. Leven of ondergaan. Schrijver heeft dit ontdekt. Paulus ontdekte het paasleven en de kracht van de opstanding. In de rij van Thomas, vrouwen en discipelen. Paasgetuigen. Hij heeft dat moeten leren. Het verandert je leven diepgaand.
Paulus was op zoek naar het leven. Naar het perfecte leven. Veel mensen zijn dat. Goede Paasdagen? Ze waren perfect. Nou, wat heb je dan? In de wereld kan je dat zomaar zeggen. Perfect.
Paulus was geen wereldling, maar een kerkmens. In de kerk kan je ook streven naar een leven dat perfect is. Dat we wel iets hebben van: goed voor de dag komen. Het liefst een leven waarmee je kunt pronken. Dan gaat het vooral om: hoe denken de mensen over me?
Paulus schrijft erover. Misschien nog eens nalezen thuis. In dit hoofdstuk zit een streven naar perfectie. Hij noemt voorrechten op: besneden, een vervolger, onberispelijk! Rechtvaardigheid waarin je dacht dat je in de goede verhouding met God staat. Het is in orde met jou?! Dat God dat zegt: het is goed. Paulus onberispelijk. Wie kan dat van zichzelf zeggen? Het gaf hem status. Maar, wat ging zijn leven veranderen… Hij ging ontdekken dat niet belangrijk is wat mensen denken over je. Maar wat God over je denkt. En Pasen, gemeente, wij kunnen nooit op de goede manier Pasen vieren als we God er buiten laten. Nooit de dimensie van de hemel vergeten. Als God er bij komt, wordt het anders! Dan anders naar Pasen kijken. Hoe zit het tussen God en ons?
Paulus heeft ontdekt dat wat God dacht, doorslaggevend is. Het is helemaal niet perfect. In die ontdekking heeft Hij Christus leren kennen. Van Diens werk leren leven. Niet wat de mensen vonden. Maar: dat hij ik Christus werd gevonden. Niet wat de mensen vinden, maar gevonden in Christus. In de oude SV staat: bevonden. In orde bevonden. Dat is Paasleven. In het licht van God. Die verhouding hersteld. Paulus heeft het ontdekt. Wat ik van geen waarde vond, heb ik als winst leren kennen. Hij heeft Christus leren kennen. Dat heeft met Pasen te maken.
Niet: ik weet wel wat van Jezus. Kennen is dieper. Niet feitjes. Maar deel hebben aan, participatie. Verbonden geraakt. Mooier kan je Pasen niet zeggen. Gnosis staat er in het Grieks. Een ingewikkelde kennisleer. Daardoor kon je tot rust komen uiteindelijk. Google, gnosis, kan je een hoop van leren. Filosofen en denkers. Bedoelt Paulus dat ook? Niet te begrijpen leer?
Nou, gemeente, dan kun je in de kerk zitten en denken: Pasen is voor mij ingewikkeld. Is dat zo? Nou, zeggen mensen, als je Pasen wilt vieren, dat moet je wel… Nou begrijp ik er niks van?! We moeten het niet ingewikkeld maken. Calvijn zei: we moeten het ontwikkelen. Eenvoudig preken. Niet simpel en oppervlakkig.
Paulus zegt eenvoudig dat hij aan Hem verbonden raakte. Zijn werk ging zijn leven worden. Hij kon niet meer zonder verder. Dat had hij leren inzien. Dat heeft hem ingrijpend veranderd.
De kracht van Zijn opstanding. Wat betekent dat, als je al het andere van minder waarde acht? Waarom zegt Paulus dat? Hem kenne en de kracht van Zijn opstanding. Voor kracht staat er dunamis. Onweerstaanbare kracht. Waarom stond de Heere Jezus op? De Vader wekte Hem op, dat is waar. Maar waarom? Wat was de kracht erachter? Omdat er een kruis heeft gestaan. Het offer van Christus. De verzoening. En dat werk had zoveel kracht dat het graf open brak. De kracht van de opstanding is daar waar de schuld en zonde is weggenomen. Je hebt de kracht van de wet, die drukt alles neer. Je moet dit en dat, maar het lukt nooit. Maar het offer is door de Vader aanvaard.
Paulus zegt dat Christus’ werk alles open breekt. Naar God toe en naar de mensen toe. Wat moet voor u alles openbreken? Als je denkt: ik haal het niet, ik zit vast?! Hier ligt de kracht die alles openbreekt. Ook als het gaat over vergeving en toekomst. Leren leven uit het werk. Daar kan geen zonde, duivel en dood tegenop. Paulus zegt: dat gaat alles te boven. Ik vraag het aan u (en mezelf): wat gaat vandaag alles te boven?
Sommige mensen zeggen: voor dat en dat mogen ze me wakker maken? Als ik wakker word, moet ik daaraan denken. De alles overtreffende kracht van Jezus?! Niet zeggen: ik kom er nooit. Wie gelooft, heeft het! Al is er de minste druppel geloof, dan heb je dit leven. Geloven is niet presteren maar ontvangen. Als je dit hebt, ja, dan komt er meer. Dan is Hij je leven.
2.
Dan krijg ik ook gemeenschap met Zijn lijden. En aan Zijn dood gelijkvormig worden. Mensen zeggen: we hebben Goede Vrijdag gehad. Alles achter de rug. Nee, zo niet! We moeten dat leren. We hebben Goede Vrijdag nooit achter de rug.
Bij Jezus gaat het van dood naar opstanding. Bij een christen gaat het van opstanding naar sterven. Is dat somber? Nee, dat is het Paasleven. We hadden het over de christenen in Sri Lanka. Tientallen christenen [vermoord] op de Paasdag. Zijn dood gelijkvormig wordende. Dat is Pasen!
Maar het is geen mineur. Het begint met Zijn opstanding. Ik hoef niet te presteren. Zijn dood gelijkvormig wordende, wordt in mijn leven gedrukt. Wat is het voor een sterven en verlangen? Gemeenschap met het lijden?
Dat we leren dat ons geloof beproefd wordt. Door de verdrukking heen gaan. In de voetstappen van Jezus. We krijgen letterlijk deel aan Zijn leven. Paulus schrijft in Galaten 6 dat hij de littekens van Jezus omdraagt. Dat zijn diepe woorden. Niet gelijk aan Zijn lijden. Maar gelijkvormig. Ja, Pasen betekent niet dat we fluitend door het leven gaan. Ik zeg maar eerlijk: misschien is het ook wel eens dat ons leven een aanfluiting is. Wat een zielige mensen… Geen gestalte noch heerlijkheid. Waar het leven zwaar wordt … Waar het soms letterlijk in de dood kan eindigen, zoals de vervolgde kerk. Wij zitten in de comfort zone. Wij zijn de uitzondering, niet de christenen in Sri Lanka. Begrijp me goed. Nu vangt het nieuwe leven aan. Zeker. Maar sterven doe je ook. Je gaat alle eer verliezen. Ds. L. Kievit (uw oud-predikant) zei in een Paaspreek: waar iets leeft, gaat ook iets sterven. En dat heeft te maken met lijden, beproeving. En met afsterven van de zonde. Zoals Jezus Zijn weg ging. Toegewijd aan de zonden. Paasleven. Alles is voldaan. Prachtig. Maar daar blijft het niet bij stilstaan. Ook strijd tegen oude leven. Haat, egoïsme, gering denken over de zonde: dat kan niet meer. Misschien denkt u: dat is verlies. Dat is geen verlies, zegt Paulus. Paulus zegt dat het winst is. Vanuit Pasen ga je anders denken over winst en verlies. Waarvan je denkt, het is winst. We gaan niet meer naar de kerk? Niet meer uit de bijbel lezen? Dat is verlies. Winst is naar Christus toe groeien. Meer aan Hem verbonden worden. Dan zult u merken, dat is toch hopelijk toch zichtbaar in ons leven. Verliezen aan jezelf en winnen aan de Heere Jezus.
Ik las in een boekje van Friedensstimme. Stond dat er in Rusland een weg is aangelegd ten tijde van Stalin en de Goelag Archipel. Duizenden werden aan het werk gezet. Die weg noemen ze de dodenweg. Christenen werden vernederd, gedood. Moesten daar werkzaamheden aan verrichten. Elke meter kostte een dode. Maar op die dodenweg, zo staat er in dat boekje, aan die weg zijn heel veel christelijke gemeenten ontstaan. Waar een dodenweg werd aangelegd, ontstond het leven. Waar mensen hun leven verloren, werd winst ontdekt. Dat is stervend leven.
3.
Een verheerlijkt leven. Om enigszins, hoe dan ook, te komen tot de opstanding van de doden. Is een aparte zin. Om hoe dan ook. Met Christus, stervend aan jezelf. Opstanding uit de doden is leven dat totaal vernieuwd is. Om hoe dan ook. In oude SV: of ik enigszins zou mogen komen… Dat zou kunnen lijken op: nou, dat ga ik niet redden. Met Christus leven en sterven, ik haal het nooit. Kan zijn dat je die vraag hebt. Kom ik wel goed uit? Paasleven, maar ja, een leven door de verdrukking heen.
Calvijn zegt hierbij: dat drukt geen twijfel uit, van ik weet niet of ik er kom, maar het drukt uit dat er een geweldige strijd is om daar te komen. Laat ik het zo zeggen: het is op het nippertje. Maar ik kom er wel. Het gaat door de strijd en verdrukking heen. Als ik er kom… Nou, dan is het een wonder.
Dat is ook Pasen! Soms spreek ik christenen voor wie het geen wonder meer is. Maar het leven van Gods kinderen is een wonder.
Nou het laatste, maar ik zeg het: opstanding ter doden. Ex anastasia. Dat ik er goed uit mag komen. Uit die dood. Dat ik er niet in blijf hangen. Door sterven heen word ik gereedgemaakt om bij de opstanding er goed uit te komen. Er is een opstanding in de opstanding. Er is wel tweeërlei opstanding. Ten dode en ten leven. Paulus zegt: dat ik dan bij de levende hoor. Bij degene die ingaan in het leven. Dat ik straks bevrijd ben. Op het nippertje. Maar wel binnen. Dat is Pasen. Het zal erom spannen, maar je komt er. Verbonden aan Jezus.
Dan gaan we de kerk uit: lijden, sterven, verheerlijkt. Hoe lang nog voordat de bazuin zal klinken? Hoe lang nog die aanslagen en die dood, die ziekte, zonde, duivel en dood? Gemeente, we zullen er komen als door een wonder. Hem prijzen die ons leven is. Ik las een mooi gedicht:

‘k Houd oog en hart geheven,
waarheen mijn zuchten zweven,
naar Christus, naar mijn leven,
verborgen in mijn God.

Mijn lieven en mijn leven,
mijn wensen en genot,
mijn strijden en mijn streven,
mijn lijden en mijn lot –
‘k heb alles Hem gegeven.
Nu word ik voortgedreven,
verlangend naar mijn leven
met Christus, bij mijn God.

Amen.
Hervormde Gemeente Putten, Nieuwe Kerk, zondag 21 april 2019 (Eerste Paasdag), 16:15 uur. Schriftlezing Filippenzen 3:1-16.