De geschiedenis over de bevrijding van Petrus uit de gevangenis lijkt op het Paasverhaal: ook hier komt een engel, ook hier worden de deuren geopend en is een vrouw de boodschapper en gelooft de gemeente het verhaal aanvankelijk niet. God is echter machtig boven bidden en denken te werken. Hij verlost Zijn kinderen – al gaan ze soms diepe wegen, zoals ook de vervolgde kerk moet meemaken.

De vervolgde kerk en de kracht van het gebed

Gemeente van Jezus Christus, toen ik de afgelopen week rond keek op de site van Open Doors, stuitte ik op het verhaal van Ayuba. Hij leeft in Nigeria. Christenen worden er zwaar en fel vervolgd door moslimextremisten van Boko Haram.

Na die aanval is hij zo vervuld van boosheid en woede op God, dat hij besluit de dood van zijn vader te wreken. Dan krijgt hij een aanbod van Open Doors in een traumacentrum. Hij leert vergeven. En zijn boosheid en verdriet neerleggen bij God.

Ik vond het een hartverscheurend verhaal. De realiteit van christenvervolging. Miljoenen christenen hebben dagelijks te maken met dreiging en pesterijen. Geloven betekent dat hun leven ervan af hang. Een zaak van leven en dood. We staan bijzonder stil bij hen. Aan de hand van het gedeelte uit Handelingen 12.

Christenvervolging is niet iets van vandaag of gisteren. Nee. Van alle tijden is het. Ik kan me herinneren dat toen ik zo oud was als jullie dat ik dit een van de mooiste verhalen uit de bijbel vond. Petrus in een gevangenis. Dikke kettingen. Bewakers naast hem. En dan ineens die engel, die hem bevrijden. De kettingen vallen van zijn armen en benen. De deuren gaan als vanzelf open. Hij is vrij. Gelukkig, dacht ik toen, loopt het goed af. Ja. Maar dan vergeten we wel dat er voor deze geschiedenis ook een en ander staat.

We lezen over de gruwelijke dood van Jacobus. Hij behoorde tot de kring van vertrouwelingen van Jezus. De eerste discipel die de marteldood sterft. Onder Herodes de Kleine. Hij gaat over lijken. Zonder proces wordt hij veroordeeld en vermoord. Heel wrang. Raadselachtig toch ook! Hoe kan het dat de een op wonderlijke wijze wordt bevrijd en de ander komt op een verschrikkelijke wijze aan zijn eind. Waarom is er bij Jacobus geen engel om hem te bevrijden? Dat is een groot raadsel. Je begrijpt er niets van.

Het maakt de Bijbel tot een eerlijk en realistisch boek. Mensen zeggen wel eens dat de Bijbel een sprookjesboek is. Nou in de Bijbel loopt het vaak niet goed af. Het gaat net als in het echte leven. Soms heerlijk en soms ook grote en kleine wonderen. Soms ook bittere raadsels en onbegrijpelijke gebeurtenissen. Juist dat maakt de Bijbel tot een boek waar we ons zomaar in herkennen.

Waarom de een wel en de ander niet? Waarom krijg ik de een na de andere tegenslag? Waarom wordt het ene gebed wel verhoord? Waarom grijpt God soms wel in en soms niet? Je kunt er geen touw aan vast knopen. Je krijgt er geen antwoord op. Het leven kan een gevecht zijn. De gedachte kan zijn dat God ook machteloos is. Dat tirannen en dictators hun gang kunnen gaan. Mensen als beesten worden afgeslacht.

Nou ja, als een ding duidelijk wordt: de jonge christelijke gemeente in Jeruzalem krijgt het zwaar te verduren. Eerst wordt een van de geliefde voorgangers vermoord. Dan wordt Petrus, een belangrijke leider, gevangen genomen. Hoe gaat de gemeente om met deze teleurstellingen? Zijn ze uit het lood geslagen? Zullen we er maar mee stoppen? Stoppen met gemeente zijn en geloof in God? Of maken de teleurstellingen strijdbaar? En maken ze plannen om Petrus te bevrijden?

Niets van dat alles! We lezen dat de gemeente intens aan het bidden is (vers 5). Je zou verwachten: daar komt niet veel van terecht. Waarom zouden we nog bidden? Het wonderlijke is: de gemeente komt samen. Ze vouwen de handen. Juist nu de situatie uitzichtloos lijkt doet men een beroep op God. Men verwacht het juist nu en helemaal van de andere kant.

Waarvoor men gebeden heeft, staat er niet bij. Wellicht voor de bevrijding van Petrus. Ze zullen niet vergeten zijn dat ze eerder gevangen gezeten hebben. Of dat Petrus standvastig zal blijven. Dat hij niet de Meester zal verloochenen. In elk geval wordt er in een schijnbaar uitzichtloze situatie wordt gebeden.

Hoe is het met Petrus zelf? Morgen staat hij terecht. Het zal niet goed aflopen. Hij zal wel bang zijn. Je raakt zomaar in paniek. De angst slaat je om het hart. Wat lezen we? Petrus slaapt. Petrus slaapt. Dat vind ik nu zo ontroerend. Ik zou zeggen: dat is al een gebedsverhoring. Dat je in zo’n situatie kunt slapen. Je zit over je oren in de zorgen. Zo down. Zo neerslachtig. Heerlijk als je dan alles bij God mag neerleggen. In kinderlijk vertrouwen: er is er Een die mij ziet en kent. Hij zorgt voor mij. Hij houdt mij vast in de stormen van het leven. Heerlijk toch. En dan rustig slapen. Ik kan gaan slapen zonder zorgen. Alleen bij U ben ik geborgen. Zoiets. Zo stel ik mij sta voor.

Dan plotseling een oogverblindend licht valt zijn cel in. Een engel is erop uitgestuurd om Petrus te bevrijden. Sta op Petrus. Hij staat op. Ze lopen langs de wachten. De ijzeren deuren gaan vanzelf open. Hij denkt dat hij een visioen ziet. Maar als hij de koele lucht proeft en de sterren ziet, weet hij: het is echt waar. Ik ben bevrijd. Hij besluit naar het huis van Maria te gaan.

Midden in de nacht klopt hij aan. Rhode, het slaafje gaat naar die deur. Roosje betekent die naam. Prachtig: zij is geen nummer. Zij telt Rhode helemaal mee in de gemeente. Als Rhode de stem van Petrus hoort, schiet ze zo vol van blijdschap dat ze vergeet de deur open te doen. Ze rent naar binnen om te zeggen dat Petrus voor de deur staat. De andere leden kunnen het niet geloven. Wat sta jij voor onzin uit te kramen!

Net hartstochtelijk gebeden. Ongetwijfeld gevraagd of God Petrus wil bevrijden. Dan gebeurt dat, en dan geloven ze het niet. Er is blijkbaar weinig ruimte voor het bevrijdend handelen van God. Je bidt wel. Maar geloven dat God je verhoort…?! We kunnen wel van alles vragen, maar we moeten ook realistisch zijn. Deze geschiedenis maakt duidelijk dat onze grenzen niet Gods grenzen zijn. Schort het niet aan onze verwachtingen van God? Denken wij niet teveel in mogelijkheden en onmogelijkheden? Wat onmogelijk is bij ons, is mogelijk bij God. God kan grote dingen doen. Ook nu. Vandaag. Laten we dat mee naar huis nemen. Hoe zeer je gevangen zit in je zorgen, verdriet, zonden. De ziekte die je leven ernstig beperkt. Je kind die van het geloof is afgeraakt. De zonde die je er maar niet onder krijgt. De gemeente in Reeuwijk die kleiner en kleiner wordt.

Denk dan aan God. Hij kan veel meer geven dan we kunnen denken en dromen!

Toen ik dit deze week las, deze geschiedenis, dacht ik: het is een grote Paasgeschiedenis. De engel die afdaalt. De wachters. Petrus even passief als de dood. De steen die is afgewenteld. Ook hier een vrouw als boodschapper. Ook hier reageert de gemeente vol ongeloof. Wat Petrus ervaart, is een echo van Pasen. Al leven we in een wereld vol duisternis en kwaad: deze geschiedenis maakt duidelijk dat het God niet uit de hand loopt. Hij is erbij, bij Petrus en Jacobus. God is erbij. Ook als alles donker wordt. Sinds het Pasen geworden is, geloven we dat God wint. Hij is sterker dan het kwaad. Deze geschiedenis is een ontroerend voorbeeld. Hier zien we de deuren van Gods wereld open gaan. Tirannen als Herodes hebben niet het laatste woord. God maakt voorgoed een einde aan het kwaad. Voor allen die hun hart verloren hebben aan Jezus zal de dood een deur zijn naar het nieuwe leven. Het is nauwelijks te bevatten. Maar wel waar. Hallelujah.

Amen.

Hervormde Gemeente Reeuwijk, Ichthuskerk, zondag 4 juni 2023, 9.30 uur. Schriftlezing: Handelingen 12:1-19. Wetslezing: Romeinen 12:9-21.