Het Evangelie in twee woorden: ‘om niet’
De rechtvaardiging door God is rechtvaardiging van de goddeloze. Mensen worden om niet gerechtvaardigd. Enkel uit te genade. Genade waar geen aanspraak op kan worden gemaakt. Tegelijkertijd is het onweerstaanbare genade. God is rechtvaardig én barmhartig. Hij vergeeft mildelijk. Voor ons komt het aan op geloven in Hem, op vertrouwen op Hem. God belooft het. Wie tot Hem komt zal Hij geenszins uitwerpen. De last van de zonden kunnen wij niet dragen, het is als een sisyfuskwelling waarbij we een steen de berg op proberen te dragen die telkens valt en wij nooit slagen. Maar God was in Christus de wereld met Zichzelf verzoenende. Wanneer? Toen wij nog zondaars waren. Ik was blind maar nu zie ik! Wonderlijke genade!
Romeinen 3 vers 24: ‘En worden om niet gerechtvaardigd, uit Zijn genade, door de verlossing die in Christus Jezus is‘.
Het Evangelie in twee woorden: ‘om niet’
1. Wat zegt dat over mij?
2. Wat zegt dat over God?
3. Wat zegt dat over het Evangelie?
1. Wat zegt dit over mij?
Gemeente, zou u ze missen die twee woordjes? Om niet. Als ze er niet staan. Het klopt nog steeds toch? Soms moet je dingen zo benadrukken. Om het karakter van het Evangelie des te meer te onderstrepen. Als ergens blijkt dat het Evangelie van Jezus Christus en Zijn bloed onvoorwaardelijk is, is het in Romeinen 3. Blinkt maar zo op. Evangelie van de Reformatie. Om niet. Dat is geen samenwerking tussen God en mens.
Het Evangelie komt niet van twee kanten. We weten er maar moeilijk raad mee. Volkswijsheden die we te pas en te onpas gebruiken. Voor niets gaat de zon op. Zo gaat dat in de wereld. Dat denken we nemen we ook de kerk mee in. Paulus haalt daar een streep doorheen. Streep doorheen. Als je een pasfoto van jezelf wilt, moet je Romeinen 3 lezen. Bij onszelf blijven, eigen pasfoto. Niet wat ik er van vindt maar God ervan vindt. Van top tot teen er van alles aan mankeert. Allen zijn onder de zonden. Macht en regime. Zoals Noord-Korea. Je bent onvrij. We zitten gevangen. Het ergste is dat we het eens als gevangenschap te ervaren. Denken vrij te zijn en denken alles te kunnen doen. Allen hebben gezondigd en derven, missen, de heerlijkheid van God. We worden gedaagd voor God.
Jonge mensen, je kunt het vergelijken met een test. Een examen. Op een bepaald moment de test doorstaan. En dan de normering. Bij de landelijke examens moet de normering nog vastgesteld. Bij God niet. De norm staat vast. Voluit zal Paulus het uit de doeken doen. De zwarte achtergrond op de parel van het Evangelie te laten blinken, fonkelen en schitteren. Tegen de gitzwarte achtergrond.
Dominee, mensen doen toch goede dingen? Ja, dat gebeurt ook. Mijn buurman heel sociaal en betrokken. Niet naar de kerk. Maar een voorbeeld voor kerkmensen. Punt niet wat Paulus hier bedoelt. We zakken allemaal voor God. We hebben allemaal gezondigd. Wat dat betekent? Dat geen enkele poging van mij gaat slagen. Dat de weg van mij, van ons uit naar God niet mogelijk is. Er is geen omleiding. Er is maar een route en die is opgebroken.
Reformatorische ontdekking is nodig. Om niet. Om vuur en vlam. Weet u wat wij ervan hebben gemaakt? Een mens moet een nul en een niet worden. Dat bedoelt Paulus niet. Er staat niet dat we eerst niets worden voor God. Waar komen zulke gedachten vandaan? We kunnen niet met het Evangelie overweg. Aanstootgevend. Radicaal. Een mens kan geen nagelschrapseltje aan zijn zaligheid toedoen. Maar voor we het weten zetten we een achterdeurtje open.
Er zit ergens iets begrijpelijks in. We kunnen ons niet voorstellen dat er aan onze kant niets bij moet. Maar het klopt niet. Jonge mensen, misschien weleens een oldtimer gezien. Ziet er niet meer uit. Om die auto rijdend te maken is er nogal wat nodig. Maar welke hobbyist zet zich alleen maar in voor de buitenkant? Als het motorblok niet gereviseerd wordt, dan brengt het je nergens. We hebben een radicale verandering van binnen nodig. We hebben gezondigd. Zonden is een uitgesleten woord geworden. Misschien wij dominees ook aan schuldig gemaakt. Oriëntatie verkeerd gericht. Op een lijn staat met die notoire zondaar. Of je nu bovenop de berg staat of beneden in het dal. Lager aan wal geraakt of weten te voorkomen, voor God zijn we gelijk. Of je nu bruut goddeloos of jaar en dag hier in Putten in de kerk zit maar geen heil bij God hebt. Verborgen vijand van God.
Vindt u dit een sombere boodschap? Dit is een hoopgevende boodschap. Wij kunnen niet van beneden naar boven. Van Ruler: de zonnige zijde van de zonde. De zonde heeft niets zonnig. Zwart. Geen heil te verwachten. Ben je erachter gekomen? Niemand is rechtvaardig voor uw gezicht. Om niet. Wat zegt dit over mij? Streep door mijn naam.
2. Wat zegt dat over God?
Als ik onrechtvaardig ben, en God verklaart mij voor zondaar. Wordt het niet al te hopelozer? Worsteling van Luther. We moeten oppassen te zeggen: God is rechtvaardig maar Hij vergeeft ook. Dat is de binnenbocht. God is rechtvaardig én genadig. Psalm 103. Dat wil Paulus ook benadrukken. Uit Zijn genade. Om niet. We gaan het nu verbinden met het woordje gerechtvaardigd.
Russische tsaar. Veel macht en aanzien. Een van de wetten was dat iemand die geheime informatie van het binnenland naar het buitenland wordt geleid. 100 stokslagen dan. Tsaar rechtvaardig. Niet mee te spotten. Op een dag kwam een informant dat vertellen dat er iemand was. Haal die persoon op. Tsaar schrok toen hij de persoon zag. Eigen moeder. Wat zou hij doen? De bul werd gehaald. En de eerste slagen werden gegeven. Kroop ineen. Rende naar de bul toe. Stop. En beschermend breidde hij zijn handen over haar uit. Liet de andere stokslagen op hem neerkomen. Flauw verschijnsel van de Heere Jezus. Jesaja profeteerde: de straf die ons de vrede aanbrengt was op Hem. Vader, de toorn van de vloek, legde Hij op Hem. Eer Hij de zonde ongestraft liet blijven, strafde Hij ze aan Zijn eigen Zoon. Christus voor ons gestorven toen wij nog zondaren waren.
God doet het om niet. Rechtvaardig en genadig. Niet van elkaar losmaken. Dan gaan we de mist is. Met alleen rechtvaardig weten we maar nooit. Misschien zou God mij toch nog in Zijn toorn treffen. Kwam eens iemand tegen die wenste een dier zonder ziel te zijn. Dan kon hij niet gestraft worden. Wat zit erachter? Verwrongen beeld van God.
In iemand anders. Zijn Zoon ervoor boete. Genade. Om niet. Je enige geschiktheid is je ongeschiktheid. God was in Christus met Zichzelf te verzoenen. Dienaar in de mond gelegd: laat u met God verzoenen. Hij is bewogen. U hoeft Hem niet te bewegen. Zie je Hem gaan? Die de zonden der wereld wegneemt. Daar als de grootste zondaar ter wereld ging het Lam. De grootste zondaar uit de geschiedenis. De zonde op Hem gelegd. Hoe krijg je er deel aan? Hoe is het in de wereld mogelijk dat er gezongen wordt na de preek: ‘rechtvaardig volk, verhef uw blijde klanken, verheugd in God, naar waarde nooit te danken’.
De Heilige Geest leert doorlezen. Niet de punt een muur. Gebeurt in de kerk. We hebben allen gezondigd. Missen de heerlijkheid van God. We worden door God gerechtvaardigd. Komma. Uit Zijn genade. Dat de Heilige Geest daar zicht op geeft. Zondag 23. Daar acht op geef. Blijdschap. Vrede. Ruimte.
Wat is geloven? Luther zei: aan jezelf twijfelen en Christus de lof zingen. Krijgt u het onder de knie? Genade is een woord om in te verdwalen, verkeren. Genade Gods oneindig groot. Ik heb het nooit gezien en nu zie ik het. Ik dacht altijd dat ik altijd wachtte op God. Het is precies andersom. God wachtte om genadig te zijn. Is dat geen bekering? Van licht op Christus. Gelovend leef ik er van. Aan Goddeloze aanbiedt die gezegd hebben: weg van mij. Lijkt op Adam hè. Van dezelfde lap gescheurd. Verward in zijn gedrag van God af. Artikel 17 Nederlandse Geloofsbelijdenis. Bewoog God Zich naar Hem toe. Om niet gerechtvaardigd. Uit genade.
3. Wat zegt dat over het Evangelie
Allereerst dat het Evangelie geen vrome wens is. Mocht de Heere het aan u wil geven. Alsof God overgehaald moet worden om te schenken wat mij ontbreekt. Andersom.
Het Evangelie is ook geen afkondiging van stand van zaken. Geruststelling. Als u gedoopt bent en u meent het ergens. In het Vaderhuis zijn veel woningen en dan komt het goed. Het Evangelie is een proclamatie. Huwelijksaanzoek. Van die zeer vertoornde God. Hij doet het. Hij keert Zich naar mij. Eindelijk in de kerk geen maakbaarheidsgedachte. Misschien in de wereld wel vijf, zes dagen. Prestatiecultuur dragen we zo de kerk binnen. Daar wordt je moe en rusteloos van. Evangelie laat zien dat er geen spaander van mij overgelaten wordt. Als goddeloze gerechtvaardigd. Er is niets zo bevrijdend als dat je door de bodem van je zelfrechtvaardiging heenzakt. Bij het kruis. Gods gramschap en het kruis zich daar gekust hebben.
Als ik u toch iets mag toewensen dan is het geestelijk faillissement. Dan wordt het een kwelling. Sisyfus. Met een steen de berg opduwen. Ging maar door. Sisyfuskwelling. Zitten hier gekwelde zielen, geweten? Eindeloze cirkel ronddraaien. Kan op twee manieren. Radicaliteit van je zonden te erkennen of van Gods rechtvaardigheid. Dan worden wij goedbedoelde kerkmensen die het proberen en weer proberen. Niet buiten Christus om. In de doodsnood. Al is het dat je geweten je aanklaagt. De duivel zegt: het is niet voor jou. Nochtans van God. Hij schenkt dat. Rekent het uit Christus toe. Zondag 23.
Vanuit die diepte ga je zingen. Groeit iemand daar niet bovenuit? Toen John Newton stierf. Amazing grace dichtte hij. Twee dingen. Dat hij een groot zondaar is. En dat hij een grote Zaligmaker heeft. Die twee dingen. Zingt u mee? Van harte? Omdat Hij naar waarde nooit te danken is. Mijn tranen gedroogd. In de benauwdheid mij gezocht, mij gevonden. Mij achter Hem aan doen komen. Mij zicht gegeven op dat wat gaat komen. De goddeloosheid voorbij. De genade alleen over te houden. Door U door U alleen. Toch om niet? Amen.
Zondag 27 oktober 2019 – Hersteld Hervormde Kerk Putten – ds. A.A.F. van de Weg – Schriftlezing Romeinen 3 vers 9-26