Waarom geloof? Waarom gaat het altijd weer om het geloven? Opdat zij naar genade zij, schrijft de apostel Paulus. Daar moet altijd de nadruk op vallen, dit is de kern. Genade gaat over het karakter van God. En door het geloof in Zijn genade wordt Hij het meeste geëerd. God zelf heeft dit middel gegeven. Hoe wil God geëerd worden in deze wereld? In Zijn karakter, Zijn genade. Dan krijgt God de eer.

Romeinen 4:16a: ‘Daarom is zij uit het geloof, opdat zij naar genade zij‘.

Waarom geloof?
1. Naar genade of uit genade;
2. Daarom;
3. Uit geloof.

1. Waarom geloof?

Gemeente, de tekst die boven de preek staat is ‘waarom geloof?’. Ik kan mij voorstellen dat u die vraag weleens stelt. Is dat willekeurig? In de Bijbel gaat het over geloof. De Heere Jezus zegt het tegen Jaïrus geloof alleen. Tegen de bloedvloeiende vrouw zegt Hij ‘uw geloof heeft u behouden’. Binnenkort is het weer de Reformatieherdenking en klinkt het ‘Sola fide’. Alleen geloof. Is dat wel eerlijk? Waarom geloof?

Er zijn zoveel mensen die in Moslimlanden opgroeien. Of hier in dit land niet christelijk opgevoed worden. Kunnen zij er iets aan doen? Er zijn zoveel kerkmensen die willen geloven maar het maar niet kunnen. Misschien zeg jij ook wel ik wil geloven maar ik kan het niet. Iemand anders zegt misschien wel ik vind het eenzijdig. Is dat niet te makkelijk? Er komt toch ook bekering en berouw bij. Is dit niet te makkelijk? Al die mensen die geloven.

We mogen deze vraag stellen. Paulus geeft een reden, daarom. Opdat zij naar genade zij. Hier moet het op vallen, dit moet het antwoord zijn. Blijkbaar is genade de kern van de Bijbel. Ik zal vanmorgen gaan benadrukken dat geloof belangrijk is maar uiteindelijk gaat het om genade. Geloof is slechts een middel. Genade is de kern van heel de Bijbel.

In het antwoord moet in ieder geval dit woordje voorkomen. Genade. We kunnen veel in de Bijbel benadrukken. Over God die alle dingen en leidt, maar genade is de kern. Dat is het belangrijkste, dat durf ik vanmorgen wel te zeggen. Wat is genade? Ja, dominee we zitten vandaag niet voor het eerst in de kerk. Toch stel ik die vraag.

De Bijbel kent twee woorden die wel samenhangen. Het ene woord is charis en charisma. Uit het Grieks. Hangen samen. Genade is het ene woord en het andere genadegaven. Bekering, wedergeboorte, leven van de Geest. Ik ga het niet over die genadegaven hebben, charisma, maar over charis, over genade.

Charis zegt iets over wie God is. Een eigenschap van God. Het zegt wat Zijn karakter is. God doet God zonder aanziens des persoons. Hij is het die Zijn vriendschap biedt. Dat God bewogen is. Richting zondige, verloren mensen zoals wij. Laat ik het proberen uit te leggen met een voorbeeld. Als mensen getrouwd zijn dragen ze een ring. En als hier een stelletje is dat verloofd is, dan dragen ze een ring. Die ring is een genadegave. Maar natuurlijk is het niet de relatie zelf.

Omdat die relatie is geef je die ander die gave. Stel je voor dat er een jongen is die van een meisje houdt, die geeft haar een ring. En nu moet je van mij houden. Dat kan natuurlijk niet. Dat wil Paulus hier benadrukken. De relatie die God wil aangaan die is er eerst. Dat ging Maarten Luther ook ontdekken. Niet wat Maarten Luther heeft maar God, Zijn kenmerken. Alles wat we gaan ontdekken, staat in dit licht. We gaan naar de tweede gedachte.

2. Daarom

Er is een verband tussen geloof en genade. Wat is dat verband? Het geloof gelooft dat God genadig is. Waarom is het nu uit geloof? Omdat het geloof gelooft, aanvaardt, vertrouwt, weet, zich eraan vasthoudt, dat God genadig is. Ik ga het nog iets preciezer is. Waarom is het uit geloof? Omdat ik geloof dat God mij genadig is. Niet uit zichzelf, niet in het algemeen.

De kanttekeningen, nummertje 32, want geloof en genade gaan altijd samen. Het geloof steunt op de onveranderlijke genade van God. Niet op de werken of op zichzelf. Geloof en genade gaan altijd samen. God, mag ik het zo zeggen, koos het geloof uit als middel om zalig te worden. Omdat alleen het geloof rechtstreeks laat zien dat God genadig is.

Er is geen ander middel dat het zo kenbaar, zichtbaar maakt. Alleen geloof. Als ik geloof dan kijk ik niet in mijzelf, dat ik genadegaven ontvangen heb, dan ga ik niet na of ik berouw heb, wedergeboren ben. Maar het geloof richt zich niet om mijn eigen genadegaven die ik wel of niet ontvangen heb. Het geloof richt zich op God zelf. Erkent, belijdt God is mij genadig.

Paulus heeft het de wet van het geloof genoemd. Mooie uitdrukking. Zit iets onwrikbaars in. God heeft niet willekeurig het geloof als middel gekozen. We lazen Romeinen 4 vers 20. Ik vind dat altijd weer een indrukwekkend vers. Toen hij geloofde eerde hij God. Hoe kunnen wij God eren? Door Hem te geloven in Zijn beloften. Waar steunde Abraham op? Op God die de goddelozen rechtvaardigt.

Maar Abraham, je hebt zoveel meegemaakt. God heeft je als enige uit zijn familie geroepen uit Ur der Chaldeeën. Abraham, hoe weet je dat God God is? Hij had toch genoeg te vertellen uit zijn eigen leven? Nee, nee hij deed het niet. Hij steunde op God. Op God die de goddelozen rechtvaardigt. Abraham was vast en zeker omdat God onveranderlijk is.

De kanttekening zegt het zo mooi: het geloof steunt op de onveranderlijke genade van God. Die eigenschap van genade is er niet soms wel en soms niet. Die is er altijd. Hoe kunt u, kun jij zeker zijn van je zaligheid? Als ik afga op mijn karakter? De ene keer heb ik zin om de Bijbel te lezen, een andere keer niet. Soms weerzin. Soms kan ik met vreugde de genadegaven in mijn leven zien maar soms kan ik er ook aan twijfelen.

Maar zo deed Abraham niet. Hij steunde op de genade van God. Geloven. Dat is het Woord van God, dat is de beloften. Daarom is het uit geloof opdat het genade zij. Daarom mag ik deze boodschap hier neerleggen. Wie u ook bent, wie jij ook bent. In Romeinen 3 vers 29 en 30 heeft Paulus geschreven: is God niet alleen een God van de Joden, nee ook de heidenen. Ook de voorhuid door het geloof. Hij wil daarmee zeggen: hoeveel Goden zijn? Nee, Een God. Of je nu Jood of heiden bent. Wij allen staan in verhouding tot deze God.

Daarom is er geen enkel onderscheid of tweedeling die ik zou moeten maken hier in de gemeente. Er is een God voor heel de wereld. Een God die genadig is. Psalm 119 U doet op aard’ aan al de schepselen wel. Psalm 145. Zijn goedheid rust op al Zijn werken. Johannes 3 vers 16. Alzo lief heeft God de wereld gehad. Dat is God. Waar kan ons geloof zich op richten? Op genade.

Waarom kunnen wij hoop hebben? Waarom zijn wij niet bijeen in wanhoop? Omdat God genade is. Kunnen wij dat begrijpen? Dat God goddelozen rechtvaardigt? Kunnen wij erbij dat God overstroomt van verlangen? Om u, en mij Zijn liefde te geven als je nu gelooft. Dat is God. Waarom vinden wij dat zo moeilijk? Omdat we er niet bij kunnen. Omdat het tegen alles ingaat van ons. Jesaja 45. Mijn gedachten zijn veel hoger dan uw gedachten, Mijn wegen zijn veel hoger.

Wil God dat wij Zijn macht erkennen? In de schepping die alles leidt? In Zijn oordeel? Boven alles zegt de Bijbel wil God geëerd zijn in Zijn genade. Hoe kon Abraham God eren? Gesterkt in het geloof, niet getwijfeld aan de beloften, gevende God de eer. We komen bij de derde gedachte. We hebben gezien uit het geloof, daarom.

3. Uit geloof

Iemand zegt: ik ben Abraham niet. Die man die blijkbaar geen last van ongeloof had. Dat Abraham de vriend van God genoemd wordt, dat begrijp ik wel. Maar dat ik genade kan ontvangen!? God vraagt aan iedereen geloof. Aan David vroeg Hij geloof. Aan Jesaja. Niet gered omdat hij profeet was maar omdat hij geloofde. Aan Zijn eigen moeder, Maria. God vraagt aan u en mij geloof. Of je nu Abraham bent of iemand in Putten.

Als we zo de preek beluisteren, ik hoop dat je de lijn in de preek kun gaan volgen, dan beseffen we dat we nu een oproep gaan krijgen. Nu hoef ik niet mijn stem te gaan verheffen maar nu gaat een oproep klinken. Een oproep. Een nodiging. Een appel. Misschien luister je onverschillig met een half oor. Het gaat toch niet over mij. Toch wel: het gaat over jou.

Zo werkt de Heilige Geest om ons hart te raken. Opent de ogen van het verstand om de Waarachtige te gaan kennen. Misschien zit je hier en vraag je: heb ik wel genoeg berouw, zondekennis, die vrucht van de Geest. Heb ik wel genoeg? Nee gemeente, we hebben nooit genoeg. God vraagt niet naar onze genadegaven maar dat wij Zijn genade geloven en je bent gered.

Als we hier zitten, wie we ook zijn, krijgen de oproep om Zijn genade te geloven. Als je hier mag zitten en mag weten dat je het geloof in je hart hebt, dat station gepasseerd. Aanbod van genade. Nee gemeente. Toen Abraham in Genesis 15 en ook later, steeds dat geloof. We kunnen door duistere perioden gaan. Zonden ontmoeten waarvan we dachten dat ze weg waren. We kunnen zo oppervlakkig worden.

Wat moeten we dan doen? Meer bidden. Meer stille tijd. Een preek door de week luisteren. Dat is allemaal wel goed maar waar moeten wij terugkomen? Bij God die genade is. Al zou je het nooit gehad hebben de genadegaven. Altijd bij God terugkomen. Als het leven moeilijk is, als het tegen hoop op hoop moet gaan, wat houden wij over? Dat God genadig is. Zijn karakter. Altijd dezelfde. Terug naar genade. Genade.

Waarom geloof? We gaan afronden. Waarom is het geloof? Is dat alleen maar Reformatorisch zijn en alleen maar ons stokpaardje is? Is het oneerlijk? Zou het oneerlijk zijn als wij zo’n God hebben die alleen maar vraagt dat wij Zijn genade erkennen? Die alleen maar vraagt om Hem te erkennen. Alles wat daaraan toevoegen zou het oneerlijk maken.

Gemeente, ik weet wat ik zeg. Geloven is niet moeilijk als je God kent. Als je Gods karakter kent. Dat God genadig is. Als je dat niet voor je ziet en alleen maar een willekeurige God ziet die de ene straft en de ander genadig is, dan lukt het nooit. Maar als wij zien wie deze God is, die Zijn eigen Zoon de Heere Jezus niet gespaard heeft maar overgegeven in de dood, dan is het niet moeilijk. Dan vertrouwen op Hem. Ik heb helemaal niets maar ik weet dat U genadig bent.

Dat is geen willekeur. Hoe wil God geëerd worden in deze wereld? In Zijn karakter, Zijn genade. Dan krijgt God de eer. Ik weet het, niet iedereen zal geloven. Er zal een tweedeling zijn, ook vandaag. Er zullen mensen verloren gaan omdat ze geweigerd hebben God te erkennen. Wilt u God eren? Waarin zou je God willen eren? Zou je vooral Zijn genade, Zijn trouwe zorg, Zijn vergeving willen eren? Geloof alleen. Zoals Abraham het deed. Hij gaf God de eer omdat hij geloofde. Wanneer eren wij God het meest? Niet als wij met onze genadegaven naar buiten treden. Maar net als Abraham graag, vrijwillig zijn genadegaven afleggen, hij ontkent ze niet integendeel, en zich te richten op Gods genade, Zijn karakter. Dan krijgt God de eer. Daarom is het uit het geloof, opdat het zal zijn naar genade. Amen.

 

Zondag 18 oktober 2020 – Hersteld Hervormde Gemeente Putten – dr. G.A. van den Brink – Schriftlezing Romeinen 4